Ch? ?? tham gia ho?t ??ng v¨¬ m?i tr??ng nh? th? n¨¤o? ?i?u g¨¬ ?? truy?n c?m h?ng cho ch? theo ?u?i l?nh v?c n¨¤y?
T?i ngh? ?¨® l¨¤ ??nh m?nh. N?m 1997, r?t t¨¬nh c? t?i ???c ch?n tham gia m?t chuy?n th¨¢m hi?m ??n Nam C?c, v¨¤ t?i tr? th¨¤nh ng??i Vi?t Nam ??u ti¨ºn ??t ch?n l¨ºn l?c ??a b?ng gi¨¢ nh?ng v? c¨´ng h¨´ng v? ?¨®. Chuy?n ?i n¨¤y ?? gi¨²p t?i m? r?ng nh?ng hi?u bi?t v? c¨¢c v?n ?? m?i tr??ng v¨¤ khi?n t?i mong mu?n tr? th¨¤nh m?t nh¨¤ b?o v? m?i tr??ng.
Nh?ng ph?i ??n n?m 2009 sau khi t?i quay l?i Nam C?c l?n th? hai, t?i m?i quy?t ??nh m¨¬nh ph?i l¨¤m m?t ?i?u g¨¬ ?¨® c¨® ?nh h??ng l?n l¨ºn, v¨¬ trong chuy?n ?i n¨¤y, t?i ?? t?n m?t nh¨¬n th?y nh?ng t¨¢c ??ng c?a bi?n ??i kh¨ª h?u. V¨¤o th?i ?i?m ?¨®, t?i ?? c¨® m?t c?u con trai hai tu?i, v¨¤ t?i nh?n ra r?ng con trai t?i c?ng nh? t?t c? nh?ng ??a tr? kh¨¢c tr¨ºn th? gi?i d¨´ kh?ng l¨¤m g¨¬ g?y ra bi?n ??i kh¨ª h?u nh?ng l?i ph?i g¨¢nh ch?u h?u qu?! T?i tr? v? Vi?t Nam v?i m?t ??c m? l?n lao h?n l¨¤ l¨¤m sao m¨¬nh c¨® th? huy ??ng h¨¤ng ngh¨¬n ng??i tr? tham gia h¨¤nh ??ng v¨¬ kh¨ª h?u. V¨¤ ?? ra ??i.
N?u Ch? c¨® th? m? t? b?n th?n b?ng 3 t?, ?¨® s? l¨¤ g¨¬?
?i¨ºn r?, ?i¨ºn r?, ?i¨ºn r?.
T?i ?¨´a ch¨²t th?i. Nghi¨ºm t¨²c th¨¬ t?i ngh? con ng??i t?i c¨® th? g¨®i g?n b?i 3 t?: ?am m¨º, S¨¢ng t?o v¨¤ Nhi?t huy?t.
Ch? ?? n?m nay l¨¤ 'B¨¬nh ??ng h?m nay v¨¬ ng¨¤y mai b?n v?ng'. Trong m?t ch?, ??u l¨¤ ?i?m giao nhau gi?a bi?n ??i kh¨ª h?u v¨¤ b¨¬nh ??ng gi?i?
N?u ??n th?m ??ng b?ng S?ng C?u Long v¨¤o m¨´a h?n hay m?n, b?n s? th?y h?u h?t ng??i x?p h¨¤ng d¨¤i ch? l?y n??c ng?t l¨¤ ph? n? . Khi ??i m?t v?i c¨¢c t¨¢c ??ng c?a bi?n ??i kh¨ª h?u, ph? n? d? b? t?n th??ng h?n. H? ph?i ch?u nhi?u tr¨¢ch nhi?m h?n nh?ng l?i ¨ªt quy?n quy?t ??nh h?n trong gia ?¨¬nh (v¨¤ c? ngo¨¤i x? h?i) so v?i nam gi?i.
H? ch?m s¨®c gia ?¨¬nh, ??c bi?t l¨¤ tr? em c?ng d? b? t?n th??ng do bi?n ??i kh¨ª h?u, nh?ng sinh k? c?a h? ph? thu?c nhi?u h?n v¨¤o ??t, n??c, kh¨ª h?u, t¨¤i nguy¨ºn thi¨ºn nhi¨ºn tr¨ºn ch¨ªnh m?nh ??t c?a h?, so v?i nam gi?i nh?ng ng??i c¨°n c¨® c? h?i vi?c l¨¤m ? nh?ng n?i kh¨¢c.
Tuy nhi¨ºn, ? Vi?t Nam - ¨ªt nh?t l¨¤ trong c¨¢c c?ng ??ng m¨¤ t?i l¨¤m vi?c c¨´ng - ph? n? t¨ªch c?c h?n r?t nhi?u trong h¨¤nh ??ng v¨¬ kh¨ª h?u. Trong t? ch?c phi ch¨ªnh ph? c?a t?i, t?i b?t k? th?i ?i?m n¨¤o, 75% nh?n s? l¨¤ c¨¢c b?n n?. V¨¤ h?u h?t nh?ng ng??i s¨¢ng l?p ho?c ??ng ??u c?a c¨¢c t? ch?c phi ch¨ªnh ph? v? m?i tr??ng ? Vi?t Nam t?i bi?t ??u l¨¤ ph? n?! Ph? n? l¨¤ nh?ng chi?n binh! Ph? n? s? c?u th? gi?i!
L¨¤ m?t nh¨¤ ho?t ??ng kh¨ª h?u k? c?u ? Vi?t Nam, ch? ?¨¢nh gi¨¢ th? n¨¤o v? nh?ng thay ??i trong nh?n th?c v¨¤ h¨¤nh ??ng c?a c?ng ??ng ??i v?i bi?n ??i kh¨ª h?u trong nh?ng n?m qua?
So v?i th?i ?i?m t?i b?t ??u c?ng vi?c c¨¢ch ??y 25 n?m, t?t nhi¨ºn ?? c¨® r?t nhi?u nh?ng thay ??i. C?ng ch¨²ng n¨®i chung ch?c ch?n ?? nh?n th?c ??y ?? h?n v? t¨¬nh h¨¬nh bi?n ??i kh¨ª h?u hay h? th?y lo ng?i h?n r?t nhi?u v? t¨¬nh h¨¬nh ? nhi?m kh?ng kh¨ª so v?i 10-15 n?m tr??c. N?u b?n truy c?p Facebook, b?n s? th?y m?i ng??i b?t ??u b¨¤n lu?n v? t¨¬nh h¨¬nh h?n h¨¢n ? qu¨º h? hay nh?ng nh?n x¨¦t nh? nh?ng ng¨¤y l?nh gi¨¢ b?t th??ng g?n ??y l¨¤ ¡°do bi?n ??i kh¨ª h?u¡± .
T?i ?? t?ng r?t ??n ??c, nh?ng hi?n nay, c¨® r?t nhi?u nh¨®m thanh ni¨ºn ?ang l¨¤m vi?c ?? gi?i quy?t c¨¢c v?n ?? v? bi?n ??i kh¨ª h?u v¨¤ m?i tr??ng ? nhi?u ??a ph??ng. Ch??ng tr¨¬nh kh¨ª h?u c?a ch¨²ng t?i c?ng ?ang nh?n ???c s? h? tr? nhi?u h?n t? c¨¢c th¨¤nh ph?n kh¨¢c nhau trong x? h?i, v¨¤ ??c bi?t l¨¤ t? khu v?c t? nh?n, nh?ng ng??i g?n ??y ?ang ??y m?nh c¨¢c ch??ng tr¨¬nh li¨ºn quan ??n bi?n ??i kh¨ª h?u v¨¬ h? c?ng nh?n ra r?ng ?i?u ?¨® s? gi¨²p ch¨ªnh h? tr¨¢nh ???c r?i ro. T?t c? nh?ng thay ??i n¨¤y l¨¤ ??ng l?c th¨²c ??y t?i ti?n v? ph¨ªa tr??c.
Khi b?n l¨¤m vi?c v? bi?n ??i kh¨ª h?u trong 25 n?m v¨¤ b?n th?y r?ng t¨¬nh tr?ng bi?n ??i kh¨ª h?u v?n c¨°n ?ang r?t nghi¨ºm tr?ng, b?n c?n ph?i nh¨¬n v¨¤o nh?ng thay ??i n¨¤y, ?? bi?t r?ng nh?ng g¨¬ b?n ?ang l¨¤m ¨ªt nhi?u c¨® t¨¢c ??ng v¨¤ v?n c¨°n hy v?ng. Tuy nhi¨ºn, ch¨²ng ta c?n ??ng l?c l?n h?n ?? t?t c? m?i ng??i trong x? h?i h¨¤nh ??ng quy?t li?t h?n v¨¬ bi?n ??i kh¨ª h?u ?ang di?n ra nhanh h?n nhi?u so v?i d? ?o¨¢n. Kh?ng c¨°n nhi?u th?i gian n?a.
Nh?ng b¨¤i h?c l?n nh?t m¨¤ ch? ?? h?c ???c v?i t? c¨¢ch l¨¤ m?t nh¨¤ l?nh ??o l¨¤ g¨¬?
T?i ?? t?ng nh¨¬n nh?n c¨¢c v?n ?? v? kh¨ª h?u v¨¤ m?i tr??ng d??i g¨®c ?? c?a m?t nh¨¤ m?i tr??ng, m?t nh¨¤ ho?t ??ng. T?i ?? t?ng t?c gi?n khi ng??i kh¨¢c kh?ng nh?n ra ?i?u t?i ?? nh?n ra. Khi ?¨® t?i kh?ng bi?t r?ng khi nh¨¬n v¨¤o c¨´ng m?t s? v?t hi?n t??ng, c¨¢ch m?i ng??i ph¨¢n ?o¨¢n c? h?i v¨¤ r?i ro l¨¤ kh?ng gi?ng nhau t¨´y theo g¨®c nh¨¬n ri¨ºng c?a h?. Sau n¨¤y, khi ?? c¨® nhi?u tr?i nghi?m v¨¤ ti?p x¨²c v?i r?t nhi?u ng??i, t?i ?? r¨²t ra b¨¤i h?c l¨¤ n¨ºn nh¨¬n nh?n c¨¢c v?n ?? m?i tr??ng t? nh?ng kh¨ªa c?nh kh¨¢c nhau, v¨¬ ?¨® l¨¤ c¨¢ch th? gi?i v?n h¨¤nh. Khi n¨®i ??n bi?n ??i kh¨ª h?u, nh?ng ng??i nh? t?i s? t?p trung v¨¤o vi?c nhi?t ?? t?ng, trong khi c¨¢c b¨¢c s? s? ch? nh¨¬n th?y nh?ng r?i ro s?c kh?e li¨ºn quan, hay nh?ng nh¨®m b?o v? quy?n tr? em s? ch? quan t?m ??n vi?c tr? em v?n c¨® th? ?i h?c hay kh?ng, trong khi m?t ch? doanh nghi?p ??a ph??ng s? ch? quan t?m li?u bi?n ??i kh¨ª h?u c¨® khi?n h? ph?i chuy?n ??a ?i?m ?i ch? kh¨¢c. Ch? khi t?i c¨® th? nh¨¬n nh?n v?n ?? t? quan ?i?m c?a ng??i kh¨¢c, t?i m?i c¨® th? huy ??ng m?i ng??i v¨¤o c¨¢c n? l?c chung v¨¤ t?i cho r?ng ?¨® l¨¤ ?i?u c?n thi?t ?? gi?i quy?t c¨¢c v?n ?? v? m? nh? bi?n ??i kh¨ª h?u.
Ch? th¨ªch ?i?u g¨¬ nh?t v? c?ng vi?c c?a m¨¬nh?
T?i l¨¤m vi?c v?i r?t nhi?u ng??i tr?, v¨¤ l¨¤m vi?c v?i h? r?t vui. C¨¢c th¨¤nh vi¨ºn trong nh¨®m c?a t?i (h?u h?t ? ?? tu?i ??i m??i) r?t s?i n?i, s¨¢ng t?o, ?am m¨º v¨¤ tr¨¤n ??y n?ng l??ng. ??i v?i b?t k? ho?t ??ng n¨¤o, h? ??u ngh? ra nh?ng ? t??ng r?t m?i m? khi?n t?i kh?ng bao gi? c?m th?y nh¨¤m ch¨¢n. (?i?u n¨¤y s? ¨ªt x?y ra h?n n?u b?n l¨¤m vi?c v?i nh?ng ng??i c¨® th?m ni¨ºn, ph?i kh?ng?)
H? d?y t?i r?t nhi?u ?i?u m?i v¨¤ c?p nh?t cho t?i nh?ng xu h??ng m?i nh?t, ?i?u n¨¤y th?c s? quan tr?ng v¨¬ c?ng vi?c c?a ch¨²ng t?i l¨¤ truy?n c?m h?ng v¨¤ huy ??ng c?ng ??ng, v¨¬ v?y ch¨²ng t?i c?n hi?u nh?ng mong mu?n c?a c?ng ??ng. S? m?nh c?a t?i l¨¤ trao quy?n cho nh?ng ng??i tr? tu?i, nh?ng t?i lu?n ngh? m¨¬nh l¨¤ ng??i ???c nh?ng ng??i tr? xung quanh ti?p th¨ºm s?c m?nh.
Ch? s? n¨®i g¨¬ v?i nh?ng ph? n? tr? ?ang c? g?ng theo ?u?i ??c m? v¨¤ ???ng ??u v?i nh?ng th?ng tr?m kh?ng th? tr¨¢nh kh?i?
T?i mu?n n¨®i v?i h? r?ng: ph? n? ch¨²ng ta l¨¤ nh?ng ng??i s? l¨¤m cho th? gi?i n¨¤y tr? n¨ºn t?t ??p h?n. T?i mu?n c¨¢c b?n t? tin, ??i x? t?t v?i b?n th?n, nu?ng chi?u b?n th?n v¨¤ l¨¤m b?t c? ?i?u g¨¬ ?? b?n h?nh ph¨²c, b?i v¨¬ ch? khi b?n h?nh ph¨²c, b?n m?i c¨® th? l¨¤m cho nh?ng ng??i xung quanh b?n h?nh ph¨²c. L¨¤m nh?ng g¨¬ b?n c?m th?y quan tr?ng nh?t ??i v?i b?n, v¨¤ ?i?u ?¨® bao g?m c? vi?c theo ?u?i ??c m? c?a b?n. ??ng lo l?ng v? nh?ng th?ng tr?m, v¨¬ tin t?i ?i, ph? n? ch¨²ng ta ki¨ºn c??ng h?n r?t nhi?u.
Ch¨²ng ta c¨® th? l¨¤m g¨¬ t?t h?n ?? c?i thi?n ho?c ??y nhanh b¨¬nh ??ng gi?i?
T?i mu?n tr¨ªch d?n m?t c?u n¨®i c?a (kh?ng tr?c ti?p n¨®i v? b¨¬nh ??ng gi?i, nh?ng c¨® li¨ºn quan): ¡°N? quy?n kh?ng ph?i l¨¤ l¨¤m cho ph? n? m?nh m? h?n. Ph? n? v?n ?? m?nh m?. ?¨® l¨¤ vi?c thay ??i c¨¢ch th? gi?i nh¨¬n nh?n v? s?c m?nh ?¨® ¡±.
T?i cho r?ng vi?c c?i thi?n b¨¬nh ??ng gi?i kh?ng ch? l¨¤ th?c hi?n nh?ng ch??ng tr¨¬nh v¨¤ chi?n d?ch ??u tranh cho quy?n c?a ph? n? m¨¤ c¨°n ?¨°i h?i t?t c? m?i ng??i, bao g?m c? ch¨ªnh ph? n?, ph?i thay ??i t? duy v¨¤ nh?n ra s?c m?nh c?ng nh? nh?ng ?¨®ng g¨®p m¨¤ ph? n? t?o ra. Ng??i ph? n? y¨ºu th¨ªch c?a t?i, n¨®i : ¡° S? kh¨¢c bi?t gi?a m?t c?ng ??ng nhi?u v?n ?? v¨¤ m?t c?ng ??ng th?nh v??ng l¨¤ s? hi?n di?n c?a nh?ng ng??i ph? n? ???c coi tr?ng ¡±.&²Ô²ú²õ±è;&²Ô²ú²õ±è;&²Ô²ú²õ±è;&²Ô²ú²õ±è;&²Ô²ú²õ±è;&²Ô²ú²õ±è;&²Ô²ú²õ±è;&²Ô²ú²õ±è;&²Ô²ú²õ±è;&²Ô²ú²õ±è;&²Ô²ú²õ±è;&²Ô²ú²õ±è;&²Ô²ú²õ±è;&²Ô²ú²õ±è;&²Ô²ú²õ±è;&²Ô²ú²õ±è;&²Ô²ú²õ±è;&²Ô²ú²õ±è;&²Ô²ú²õ±è;&²Ô²ú²õ±è;&²Ô²ú²õ±è;&²Ô²ú²õ±è;&²Ô²ú²õ±è;&²Ô²ú²õ±è;&²Ô²ú²õ±è;&²Ô²ú²õ±è;&²Ô²ú²õ±è;&²Ô²ú²õ±è;&²Ô²ú²õ±è;&²Ô²ú²õ±è;&²Ô²ú²õ±è;&²Ô²ú²õ±è;&²Ô²ú²õ±è;&²Ô²ú²õ±è;&²Ô²ú²õ±è;&²Ô²ú²õ±è;&²Ô²ú²õ±è;&²Ô²ú²õ±è;&²Ô²ú²õ±è;&²Ô²ú²õ±è;&²Ô²ú²õ±è;&²Ô²ú²õ±è;&²Ô²ú²õ±è;&²Ô²ú²õ±è;&²Ô²ú²õ±è;&²Ô²ú²õ±è;&²Ô²ú²õ±è;&²Ô²ú²õ±è;&²Ô²ú²õ±è;&²Ô²ú²õ±è;&²Ô²ú²õ±è;&²Ô²ú²õ±è;&²Ô²ú²õ±è;&²Ô²ú²õ±è;&²Ô²ú²õ±è;&²Ô²ú²õ±è;&²Ô²ú²õ±è;&²Ô²ú²õ±è;&²Ô²ú²õ±è;&²Ô²ú²õ±è;&²Ô²ú²õ±è;&²Ô²ú²õ±è;&²Ô²ú²õ±è;&²Ô²ú²õ±è;&²Ô²ú²õ±è;&²Ô²ú²õ±è;&²Ô²ú²õ±è;&²Ô²ú²õ±è;&²Ô²ú²õ±è;&²Ô²ú²õ±è;&²Ô²ú²õ±è;&²Ô²ú²õ±è;&²Ô²ú²õ±è;&²Ô²ú²õ±è;&²Ô²ú²õ±è;&²Ô²ú²õ±è;&²Ô²ú²õ±è;&²Ô²ú²õ±è;&²Ô²ú²õ±è;&²Ô²ú²õ±è;
Ch? c¨® hy v?ng v¨¤ k? ho?ch g¨¬ cho t??ng lai?
T?i hy v?ng c¨¢c nh¨¤ l?nh ??o thanh ni¨ºn v? kh¨ª h?u t?i l¨¤m vi?c c¨´ng v¨¤ nh?ng ng??i tr? Vi?t Nam n¨®i chung, s? ???c ?¨¢nh gi¨¢ cao h?n, ???c trao quy?n nhi?u h?n, ?? h? ?i ??u trong h¨¤nh ??ng v¨¬ kh¨ª h?u, v¨¬ h? l¨¤ nh?ng ng??i duy nh?t s?n s¨¤ng l¨¤m ?i?u ?¨®.
T?i d? ??nh ti?p t?c l¨¤m vi?c ?? ??m b?o s? h? tr? m¨¤ h? c?n, k?t n?i h? v?i nh?ng ng??i v¨¤ m?ng l??i ph¨´ h?p, nh?ng ng??i c¨® th? gi¨²p h? duy tr¨¬ h¨¤nh ??ng kh¨ª h?u. T?i c¨® k? ho?ch ?¨¤o t?o th¨ºm ??i ng? , ?? h? s?m thay th? t?i.
