Seancat e k?shillimit individual dhe t? trajnimit n? grup me m?sime q? mund t? zbatohen rrit?n aft?sit? dhe besimin p?r nd?rmarrjet e vogla dhe t? mesme novatore (NVM)
VJEN?, prill 26, 2023¡ªNVM-t? novatore, q? krijojn? t? ardhura n? Shqip?ri, Bosnje-Hercegovin?, Kosov?, Mal i Zi, Maqedoni e Veriut dhe Serbi, t? cilat p?rfituan nga nj? kombinim or?sh m?simore profesionale, k?shillimi dhe trajnimi p?r t?rheqjen e klient?ve dhe p?rdorimin e instrumenteve t? tregtimit digjital, si optimizimi i motor?ve t? k?rkimit, p?rjetuan nj? rritje t? konsiderueshme t? numrit t? klient?ve krahasuar me ato NVM q? mor?n trajnime m? t? p?rgjithshme p?r t? nj?jtattema, shprehet nj? studim i Bank?s Bot?rore i financuar nga Bashkimi Evropian dhe i trajtuar me holl?si n? raportin e paraqitur n? nj? aktivitet sot, k?tu.
Raporti, , konstatoi se ofrimi i seancave 30-or?she t? trajnimit virtual n? grup dhe pes? seancave k?shillimi individuale me ekspert? ?oi n? nj? rritje dometh?n?se t? klient?ve, krahasuar me NVM t? ngjashme, t? cilave u ishte ofruar trajnim n?p?rmjet tre seminareve n? internet, kur k?to ??shtje ishin mbuluar n? m?nyr? t? p?rgjithshme.
Kompanit? e trajtuara si m? sip?r p?rmir?suan pranin? e tyre digjitale duke e b?r? m? t? leht? q? klient?t e mundsh?m nd?rkomb?tar? t? gjenin ofertat e tyre dhe t? t?rhiqeshin p?r t? kontaktuar firm?n. Po ashtu, firmat e trajtuara kishin 10 pik? p?rqindje m? shum? gjasa t? shfaqeshin n? faqen e par? t? rezultateve t? k?rkimit dhe p?rmir?suan faqet e tyre n? Facebook me 15 pik? p?rqindje m? shum? gjasa p?r t? p?rfshir? postime n? gjuh?n angleze, 10 pik? p?rqindje m? shum? gjasa p?r t? p?rdorur oferta speciale dhe 6 pik? p?rqindje m? shum? gjasa p?r t? p?rfshir? d?shmi dhe histori nga klient?t. Nj? vit pas nisjes s? programit, firmat e trajtuara kishin rritur ndjesh?m edhe numrin e klient?ve.
Nj? nga sfidat ky?e q? hasin nd?rmarrjet novatore t? vogla e t? mesme ?sht? p?rftimi i klientel?s. Kjo vlen sidomos n? vende si ato t? Ballkanit Per?ndimor, ku k?rkesa vendase p?r sh?rbime dhe produkte t? specializuara mund t? jet? e kufizuar. Eksportimi drejt vendeve m? t? m?dha e m? t? pasura ?sht? nj? zgjidhje e mundshme, por shtrirja n? tregjet e huaja mbart me vete pengesa t? konsiderueshme dhe nd?rmarrjet e vogla mund t? mos ken? aft?sit? dhe vet?besimin p?r t? tregtuar p?r bler?sit e huaj.
Studimi n? fjal? synonte t? provonte efektivitetin e nj? programi t? quajtur PowerUP (Fuqizo p?r rritje), p?r t¡¯i ndihmuar kompanit? t? ringrihen pas pandemis? COVID-19, t? zgjerojn? tregjet e tyre dhe t? eksportojn? m? shum?.
¡°Plani ekonomik dhe i investimeve dhe Agjenda e Novacionit p?r Ballkanin Per?ndimor e vendos theksin te r?nd?sia e forcimit t? konkurrueshm?ris? s? sektorit t? biznesit n? rajon dhe e nxitjes s? ekosistemeve t? novacionit,¡± tha Holger Schr?der, shef i Nj?sis? s? Programeve Rajonale dhe Planit Ekonomik dhe t? Investimeve p?r Ballkanin Per?ndimor n? Komisionin Evropian, Drejtoria e P?rgjithshme e Fqinj?sis? dhe Negociatave t? Zgjerimit. ¡°Studimi i programit ¡°Power-Up¡± identifikon qasjet se si NVM-t? mund t? nd?rtojn? kapacitetet e tyre p?r t? ndryshuar dhe p?r t¡¯u rezistuar krizave p?rmes novacionit dhe digjitalizimit. Po ashtu, studimi d?shmon efektet dhe p?rfitimet pozitive t? trajnimeve virtuale p?r kompanit? me nevoja t? ndryshme n? nivel rajonal¡±.
¡°I gjendur n? af?rsi t? tregut t? p?rbashk?t evropian dhe rrug?ve t? r?nd?sishme tregtare, Ballkani Per?ndimor ka potencialin p?r t¡¯u shnd?rruar n? nj? qend?r t? natyrshme novacioni dhe sip?rmarrjeje¡±, u shpreh Xiaoqing Yu, Drejtoresh? e Bank?s Bot?rore p?r Ballkanin Per?ndimor. ¡°Nj? program si PowerUp u tregon investuesve dhe pronar?ve t? bizneseve potencialin e madh p?r rritje q? NVM-t? mund t? ?lirojn? kur p?rmir?sojn? aft?sit? e nevojshme p?r shtrirjen e shitjeve p?rtej kufijve komb?tar?. Ai u tregon gjithashtu qytetar?ve, t? cil?t mund t? mendojn? t? nisin nj? biznes, se suksesi ?sht? i mundur dhe nuk kan? pse ta b?jn? t? vet?m¡±.
Programi PowerUP u prezantua n? shtator t? vitit 2020. Kompanit? duhej t? ishin t? vogla ose t? mesme, novatore dhe t? krijonin t? ardhura. Madh?sia mesatare e kompanive ishte 17,6 (8) punonj?s. Shumica e tyre ishin n? sh?rbime dhe veprimtari biznes me biznes (p.sh., prodhimi i zgjidhjeve softuerike t? personalizuara dhe sh?rbime profesionale, si ato ligjore dhe konsulence energjetike). Nj? e kat?rta prodhonte produkte t? specializuara. 71% eksportonin tashm? dhe sfida e tyre kryesore ishte fitimi i klient?ve t? rinj dhe zgjerimi i eksporteve.
Gjithsej, p?r programin u p?rzgjodh?n 225 firma, t? cilat u ndan? n? m?nyr? rast?sore n? dy grupe: grupit t? trajtimit prej 113 firmave iu ofruan seanca 30-or?she trajnimi n? grup, 30 p?rmes Zoom-it dhe pes? takime individuale virtuale me konsulent? menaxhimi. Seancat e trajnimit u p?rqendruan gjer?sisht te rritja e klient?ve dhe tregjeve dhe te p?rdorimi i instrumenteve digjitale t? marketingut (si optimizimi i motor?ve t? k?rkimit) dhe pati seanca shtes? q? trajtuan edhe burimet njer?zore, menaxhimin financiar, si dhe prezantimin e ideve. Nj? grupi kontrolli prej 112 firmash iu ofruan tri seminare n? internet, me koh?zgjatje prej kat?r or?sh, q? ofronin mbulim t? p?rgjithsh?m t? k?tyre temave.
¡°Shpesh, investuesit k?rkojn? drejtues kompanish q? ¡®mund t¡¯i m?sojn?¡¯¡±, tha Maja Andjelkovic, Specialiste e Lart? e Bank?s Bot?rore p?r Sektorin Privat. ¡°Ky program trajnimi tregoi se kompanit? novatore nga Ballkani Per?ndimor jo vet?m jan? t? gatshme t? m?sojn?, por jan? edhe n? gjendje t¡¯i zbatojn? menj?her? njohurit? e reja, p?r t¡¯iu p?rshtatur goditjeve t? k?rkes?s si ato q? shkaktoi pandemia e COVID-19-?s¡±.
Studimi identifikoi edhe fushat p?r p?rmir?simin e programeve t? tilla n? t? ardhmen:
- P?rmir?simi i k?rkimit t? synuar dhe i p?rzgjedhjes s? kompanive: heterogjeniteti i kompanive nd?rmjet sektor?ve, madh?sia, cikli i ekzistenc?s e b?n? t? v?shtir? ofrimin e nj? p?rmbajtjeje q? t? p?rmbushte nevojat e t? gjitha firmave ¨C por, n? vendet e vogla, shpesh ka vet?m pak kompani t? kategoris? industriale n? madh?si dhe duhet m? shum? pun? p?r t? b?r? nj? kompromis midis karakterit specifik dhe ofrimit t? sh?rbimit p?r sa m? shum? firma.
- Nj? p?rmbajtje m? e p?rqendruar dhe e mundshme p?r t¡¯u v?n? n? veprim mund t? jet? shum? m? e mir? sesa mbulimi i t? gjitha fushave. P?rmbajtja konkrete q? firmat mund ta zbatonin drejtp?rdrejt, si p?rdorimi i optimizimit t? motorit t? k?rkimit, ishte ajo q? u p?rthith m? shum?.
- Do t? preferohej m? shum? nj? program me modalitete t? kombinuara, sesa vet?m n? internet apo vet?m me fizikisht.
T? dh?nat e kontaktit:
Beograd: Gordana Filipovic,?gfilipovic@worldbankgroup.org??
Prishtin?: Lundrim Aliu,?laliu1@worldbank.org??
Shkup: Anita Bozinovska,?abozinovska@worldbank.org??
Sarajev?: Jasmina Hadzic,?jhadzic@worldbank.org??
Tiran?: Ana Gjokutaj,?agjokutaj@worldbank.org?
Vjen?, Uashington: Christopher Walsh, cwalsh@worldbankgroup.org
P?r k?rkesat p?r transmetim: David W. Young, (202) 473-4691, dyoung7@worldbankgroup.org
