Goditje t? r?nd? marrin edhe ekonomit? n? rritje n? Evrop? dhe Azi Qendrore
UASHINGTON, 10 prill 2022 ¨C Lufta kund?r Ukrain?s dhe sanksionet kund?r Rusis? po i godasin ekonomit? anemban? globit, me tregjet n? rritje dhe vendet n? zhvillim n? rajonin e Evrop?s dhe Azis? Qendrore q? pritet ta mbajn? barr?n kryesore, thot? P?rdit?simi Ekonomik i Bank?s Bot?rore p?r rajonin i shp?rndar? sot.
Tashm? ekonomia e rajonit parashikohet t? tkurret p?r 4.1 p?r qind k?t? vit, krahasuar me parashikimin para luft?s p?r rritje prej 3 p?r qind, pasi goditjet ekonomike nga lufta do t¡¯u shtohen ndikimeve t? vazhdueshme t? pandemis? COVID-19. Kjo do t? ishte tkurrja e dyt? n? po aq vite, dhe dy her? m? e madhe se tkurrja e shkaktuar nga pandemia n? vitin 2020.
Ekonomia e Ukrain?s pritet t? tkurret p?r rreth 45.1 p?r qind k?t? vit, megjith?se magnituda e tkurrjes do t? varet nga koh?zgjatja dhe intensiteti i luft?s. E goditur nga sanksione t? paprecedent?, ekonomia e Rusis? tashm? ?sht? zhytur n? nj? recesion t? thell? me prodhimin e parashikuar t? tkurret p?r 11.2 p?r qind n? vitin 2022.
"Magnituda e kriz?s humanitare t? shkaktuar nga lufta ?sht? trondit?se. Pushtimi rus po i jep nj? goditje masive ekonomis? s? Ukrain?s dhe ka shkaktuar d?me gjigante n? infrastruktur?," tha Anna Bjerde, Z?vend?s Presidente e Bank?s Bot?rore p?r rajonin e Evrop?s dhe Azis? Qendrore. "Ukraina ka nevoj? p?r mb?shtetje masive financiare t? menj?hershme, pasi vendi e ka t? v?shtir? ta mbaj? ekonomin? n? funksion dhe qeverin? n? pun? p?r t¡¯i mb?shtetur qytetar?t ukrainas q? po vuajn? dhe po p?rballen me nj? situat? ekstreme."
Lufta iu ?sht? shtuar shqet?simeve n? rritje p?r nj? ngadal?sim t? mpreht? global, rritje t? inflacionit dhe borxhit, si dhe rritje t? niveleve t? varf?ris?. Ndikimi ekonomik i ka b?r? t? dridhen kanale t? shum?fishta, duke p?rfshir? tregjet e mallrave baz? dhe ato financiare, lidhjet tregtare dhe migracionin, dhe ka ndikim negativ n? besim.
Lufta po i godet fort edhe ekonomit? n? rritje dhe n? zhvillim t? Evrop?s dhe Azis? Qendrore, nj? rajon ve?se ishte nisur drejt nj? ngadal?simi ekonomik k?t? vit nga efektet e vazhdueshme t? pandemis?. P?rve? Rusis? dhe Ukrain?s, Bjellorusia, Republika Kirgize, Moldavia dhe Taxhikistani parashikohet t? bien n? recesion k?t? vit, nd?rkoh? q? parashikimet p?r rritje jan? ulur p?r t? gjitha ekonomit? p?r shkak t? pasojave nga lufta, rritjes m? t? dob?t sesa pritej n? zon?n e euros, dhe goditjeve n? mallrat baz?, tregti dhe financim.
Rusia dhe Ukraina plot?sojn? rreth 40 p?r qind t? importeve t? grurit n? rajon dhe rreth 75 p?r qind ose m? shum? n? Azin? Qendrore dhe Kaukazin e Jugut. Rusia ?sht? gjithashtu nj? destinacion madhor eksporti p?r shum? vende, nd?rsa remitancat nga Rusia jan? af?r 30 p?r qind e BPV-s? n? disa ekonomi t? Azis? Qendrore (Republika Kirgize, Taxhikistani).
"Lufta n? Ukrain? dhe pandemia treguan edhe nj? her? se krizat mund t? shkaktojn? d?me t? gjera ekonomike dhe t? kthejn? mbrapsht vite t? t?ra t? t? hyrave p?r kok? dhe p?rfitimeve zhvillimore," tha Asli Demirg¨¹?-Kunt, Krye-ekonomiste e Bank?s Bot?rore p?r Evrop?n dhe Azin? Qendrore. "Qeverit? n? rajon duhet t? forcojn? tampon?t e tyre makroekonomik? dhe besueshm?rin? e politikave t? tyre p?r t¡¯i frenuar risqet dhe p?r ta trajtuar fragmentimin e mundsh?m t? kanaleve t? tregtis? dhe investimeve; t? forcojn? rrjetat e tyre t? siguris? sociale p?r t? mbrojtur m? t? cenueshmit, p?rfshir? refugjat?t; dhe t? mos e humbasin fokusin mbi p?rmir?simin e efi?ienc?s s? energjis? p?r t? siguruar nj? t? ardhme t? q?ndrueshme."
Kriza e thell? humanitare e shkaktuar nga lufta ka qen? m? e theksuara nga val?t fillestare t? goditjes globale dhe ka gjasa t? mbetet nd?r trash?gimit? m? t? q?ndrueshme t? konfliktit. Vala e refugjat?ve nga Ukraina p?r n? vendet fqinje pritet t¡¯i eklipsoj? krizat e m?parshme. P?r pasoj?, mb?shtetja p?r vendet prit?se dhe komunitetet e refugjat?ve do t? jet? kritike, dhe Banka Bot?rore po p?rgatit programe mb?shtet?se operacionale p?r vendet fqinje p?r t? p?rmbushur nevojat e rritura p?r financim nga flukset e refugjat?ve.
Rritja e shkaktuar nga lufta n? ?mimet globale t? naft?s sh?rben edhe p?r t? n?nvizuar nevoj?n p?r siguri energjetike duke rritur furnizimin me energji nga burimet e rip?rt?rishme dhe duke rritur dizajnimin dhe zbatimin e masave p?r efi?ienc? t? energjis? n? shkall? t? gjer?.
P?rgjigja e Grupit t? Bank?s Bot?rore ndaj Luft?s n? Ukrain?
Grupi i Bank?s Bot?rore po nd?rmerr veprime t? shpejta p?r t? mb?shtetur popullin e Ukrain?s. Q? nga fillimi i pushtimit rus t? Ukrain?s m? 24 shkurt, Grupi i Bank?s ka mobilizuar nj? paket? financimi emergjent prej 925 milion? dollar?sh n? mb?shtetje t? Ukrain?s. Kjo mb?shtetje me disbursim t? shpejt? do t? sh?rbej? p?r t? ndihmuar n? pagimin e pagave p?r pun?tor?t sh?ndet?sor?, pensionet p?r t? moshuarit dhe programet sociale p?r shtresat e cenueshme. Financimi i shpejt? ?sht? pjes? e nj? pakete t? mb?shtetjes prej 3 miliard? dollar?sh q? Grupi i Bank?s po p?rgatit p?r Ukrain?n gjat? muajve t? ardhsh?m. Pushtimi ka shkaktuar tashm? kriz?n m? t? madhe t? refugjat?ve n? Evrop? q? nga Lufta e Dyt? Bot?rore. Grupi i Bank?s po shqyrton si t¡¯i mb?shtes? refugjat?t n? vendet prit?se.
