Arritja e cakut k?rkon zotim nga t? gjitha qeverit?, familjet dhe komunitetet
UASHINGTON, 17 tetor 2019 - Banka Bot?rore prezantoi sot nj? cak t? ri ambicioz, Cak i M?simit, i cili synon t? ul? s? paku p?rgjysm? norm?n globale t? varf?ris? s? m?simit deri n? vitin 2030. Varf?ria e m?simit p?rkufizohet si p?rqindja e 10-vje?ar?ve q? nuk mund ta lexojn? dhe kuptojn? nj? tregim t? thjesht?.
Duke p?rdorur baz?n e t? dh?nave t? zhvilluar s? bashku me Institutin e Statistikave t? UNESCO-s, Banka vler?son se 53 p?r qind e f?mij?ve n? vendet me t? ardhura t? ul?ta dhe t? mesme nuk mund ta lexojn? dhe kuptojn? nj? tregim t? thjesht? deri n? fund t? shkoll?s fillore. N? vendet e varfra, niveli shkon deri n? 80 p?r qind. Nivele t? tilla t? larta t? varf?ris? s? m?simit jan? shenj? e hershme paralajm?ruese q? t? gjitha objektivat arsimore globale dhe objektivat e tjera t? zhvillimit t? q?ndruesh?m jan? n? rrezik.
“Suksesi n? arritjen e k?tij caku t? m?simit ka r?nd?si kritike p?r misionin ton?,” tha Presidenti i Grupit t? Bank?s Bot?rore David Malpass. “Trajtimi i varf?ris? s? m?simit do t? k?rkoj? reforma gjith?p?rfshir?se p?r t? siguruar q? burimet e brendshme po p?rdoren n? m?nyr? efektive. Caku thekson urgjenc?n e investimeve n? m?simdh?nie m? t? mir? dhe koordinim m? t? mir? t? prioriteteve t? m?simit q? kan? r?nd?si jetike”.
Ky cak i ri p?rputhet me p?rpjekjet e Projektit t? Kapitalit Njer?zor p?r ngritjen e zotimit politik p?r p?rshpejtimin e investimeve n? njer?z. Pjesa m? e madhe e variacioneve n? Indeksin e Kapitalit Njer?zor - q? p?rdoret p?r t? p?rcjell? progresin e vendeve n? sh?ndet?si, arsim dhe mbijetes? - ?sht? p?r shkak t? dallimeve n? rezultatet arsimore.
“Ne e dim? se arsimi ?sht? faktor kritik n? sigurimin e barazis? s? mund?sive,” tha Annette Dixon, N?n Presidente, Zhvillimi Njer?zor, Grupi i Bank?s Bot?rore. “Shum? vende pothuajse kan? eliminuar varf?rin? e m?simit - me nivele n?n 5 p?r qind. Por n? vendet e tjera, ajo ?sht? jasht?zakonisht e lart?, dhe ne po rrezikojm? t? ardhmen e shum? f?mij?ve. Kjo ?sht? e papranueshme moralisht dhe ekonomikisht. Ky Cak i M?simit synon t? nxis? veprimin drejt nj? objektivi ambicioz, por t? arritsh?m.”
Disa vende n? zhvillim po tregojn? se progresi i p?rshpejtuar ?sht? i mundur. N? Keni, ?sht? sh?nuar progres p?rmes aft?simit t? m?simdh?n?sve me an? t? teknologjis?, udh?zuesve p?r m?simdh?n?s dhe ofrimit t? nj? teksti m?simor p?r f?mij? (n? anglisht dhe kiswahili) me p?rmbajtje t? p?rshtatur p?r nivelin e nx?n?sve. N? Egjipt, qeveria ka ndryshuar planet dhe programet e m?simit dhe t? vler?simit, ashtu q? nx?n?sit vler?sohen gjat? gjith? vitit, ku elementi kryesor i reformave u p?rqendrua te m?simi dhe jo akreditimi i shkollave. Dhe n? Vietnam, plan-programet e qarta dhe t? shkoqitura komb?tare, disponueshm?ria gati universale e teksteve shkollore dhe shkalla e ul?t e munges?s s? nx?n?sve dhe m?simdh?n?sve vler?sohet se kan? kontribuuar n? rezultatet e shk?lqyera t? m?simit t? vendit.
Fatkeq?sisht, ?sht? p?r t’u brengosur q? n? shum? vende t? tjera ritmi aktual i p?rmir?simit ?sht? akoma i ngadalt?. Edhe n?se vendet ulin varf?rin? e m?simit me ritmet m? t? shpejta q? jan? par? gjat? 20 viteve t? fundit, objektivi q? t’i jepet fund k?saj varf?rie nuk do t? arrihet deri n? vitin 2030.
“Ulja e varf?ris? s? m?simit t? pakt?n p?rgjysm? ?sht? e b?shme, por k?rkon zotim t? madh politik, financiar dhe menaxherial dhe qasje mbar? qeveritare,” tha Jaime Saavedra, Drejtor Global p?r Arsim, Grupi i Bank?s Bot?rore. “Ulja e varf?ris? s? m?simit n? zero - duke u siguruar q? t? gjith? f?mij?t jan? n? gjendje t? lexojn? - ?sht? objektiv themelor zhvillimor, ashtu si? ?sht? eliminimi i uris? ose varf?ris? s? skajshme. T? gjith? f?mij?t kan? t? drejt? t? lexojn? - dhe n? secilin vend, ?sht? i nevojsh?m dialogu komb?tar p?r t? p?rkufizuar se si dhe kur mund t? eliminohet varf?ria e m?simit, dhe p?r t? caktuar caqe t? nd?rmjetme p?r vitet n? vijim.”
Banka do t? p?rdor? tri shtylla t? pun?s p?r t’i ndihmuar vendet q? ta arrijn? k?t? cak dhe t? p?rmir?sojn? rezultatet e kapitalit njer?zor t? popullit t? vet:
- Paketa e politikave t? shkrim-leximit e p?rb?r? nga nd?rhyrjet n? nivel vendi q? jan? d?shmuar si efektive p?r promovimin e zot?sis? s? leximit n? shkall? t? caktuar: sigurimi i zotimit politik dhe teknik ndaj shkrim-leximit bazuar n? plane t? financuara n? m?nyr? t? duhur; sigurimi i m?simdh?nies efektive p?r shkrim-lexim, p?rmes pedagogjis? s? strukturuar dhe efektive; p?rgatitja e m?simdh?n?sve p?r t? dh?n? m?sim n? nivelin e duhur dhe duke ofruar aft?sim praktik t? m?simdh?n?sve n? shkolla; sigurimi i teksteve dhe lexuesve p?r t? gjith?; dhe m?simi i f?mij?ve n? gjuh?n e tyre amtare.
- Qasja e rifreskuar arsimore p?r t? forcuar sistemet arsimore n? t?r?si - n? m?nyr? q? p?rmir?simet n? shkrim-lexim t? jen? t? q?ndrueshme dhe t? p?rshkall?zohen dhe t? mund t? arrihen t? gjitha rezultatet e tjera arsimore. Kjo qasje p?rb?het nga pes? shtylla: i) nx?n?s t? p?rgatitur dhe t? motivuar, ii) m?simdh?n?s t? efektsh?m dhe t? vler?suar, iii) klasa t? pajisura p?r m?sim, iv) shkolla t? sigurta dhe gjith?p?rfshir?se, dhe v) sistem arsimor i menaxhuar mir?.
- Axhenda ambicioze e matjes dhe hulumtimit - e cila p?rfshin matjen e rezultateve m?simore dhe shtyt?sve t? tyre, si dhe hulumtimin dhe novacionin e orientuar drejt veprimit n? m?nyr? t? vazhdueshme, duke p?rfshir? p?rdorimin inteligjent t? teknologjive t? reja, p?r m?nyr?n e kultivimit t? zot?sive themelore.
Ndryshimi ?sht? i nevojsh?m n? shkall? t? caktuar, shpejt, dhe p?r popullsi t? m?dha. Kjo nuk mund t? b?het pa teknologji. P?r t? siguruar q? resurset arrijn? deri te t? gjith? m?simdh?n?sit, nx?n?sit dhe shkollat, do t? p?rdoren infrastruktura dixhitale dhe sistemet e informacionit nga burimet e hapura.
P?rcjellja e progresit k?rkon p?rmir?sim dramatik t? kapacitetit p?r t? matur m?simin, ve?an?risht n? vendet me t? ardhura t? ul?ta. Partneriteti i Bank?s Bot?rore me Institutin e Statistikave t? UNESCO-s do t? ndihmoj? vendet q? t? forcojn? sistemet e tyre t? vler?simit t? m?simit dhe t? p?rmir?sojn? shtrirjen dhe cil?sin? e t? dh?nave p?r m?simin n? nivel vendi p?r t? monitoruar m? mir? performanc?n me kalimin e koh?s dhe n? m?nyra t? krahasueshme nd?rkomb?tarisht. P?rve? k?saj, platforma e re e Bank?s Bot?rore, Platforma e Vler?simit t? M?simit, do t’ia b?j? t? mundur vendeve q? t? vler?sojn? m?simin e nx?n?sve n? m?nyr? m? efikase dhe m? efektive.
P?r m? shum? informacion, duke p?rfshir? kopjen e raportit t? ri: Dh?nia fund varf?ris? s? m?simit: ?ka ?sht? e nevojshme? ju lutemi vizitoni:
