UASHINGTON, 5 shtator 2018 - Lidhshm?ria nd?rkomb?tare p?rmes tregtis?, investimit, migrimit, komunikimit dhe transportit ?sht? kritike p?r zhvillimin ekonomik n? Evrop? dhe Azi Qendrore. K?to lidhje punojn? s? bashku p?r t? ndihmuar kompanit? q? t? b?hen m? produktive p?rmes transferimit t? njohurive dhe teknologjis?, thot? raporti i ri i Bank?s Bot?rore Raporti analizon ndikimin n? rritje q? kan? llojet e ndryshme t? lidhshm?ris?, p?r t? ndihmuar politik?b?r?sit q? t? maksimizojn? p?rfitimet ekonomike t? k?tyre lidhjeve n? mbar? Evrop?n dhe Azin? Qendrore.
“Ky raport tregon se lidhshm?ria m? e madhe ekonomike ?on n? p?rhapjen e njohurive dhe rritjen m? t? madhe t? t? ardhurave p?r shoq?rit?, por edhe m? shum? p?r 40 p?rqind?shin q? jan? n? pjes?n e poshtme t? shp?rndarjes s? t? ardhurave”, thot? Hans Timmer, kryeekonomist i Bank?s Bot?rore p?r Evrop? dhe Azi Qendrore.
Raporti i ri i Bank?s Bot?rore mat lidhshm?rin? duke krijuar nj? tregues t? ri, indeksin e Lidhshm?ris? Shum?dimensionale (MDC), q? kombinon disa kanale t? lidhjeve nd?rkomb?tare, duke p?rfshir?: tregtin?, IHD, migrimin, teknologjin? e informacionit dhe komunikimit (TIK) dhe lidhjet e transportit. Sipas raportit, n?n-rajonet q? jan? t? lidhura m? s? miri n? Evrop? dhe Azi Qendrore jan? Evropa Per?ndimore, dhe m? pas Evropa Veriore, Qendrore dhe Jugore. Ballkani Per?ndimor, Azia Qendrore dhe Kaukazi i Jugut kan? nivelet m? t? ul?ta t? lidhshm?ris? n? p?rgjith?si.
Raporti gjithashtu tregon se p?rfitimet e k?tyre lidhjeve nd?rtojn? nj?ra mbi tjetr?n, duke shquar p?rfitimet q? u ofrohen vendeve n?p?rmjet transferimeve t? njohurive t? n?nkuptuara n? zinxhir?t e furnizimit rajonal dhe njohurit? pasuese t? dor?s s? par? “t? m?suara duke b?r?”, q? nuk transmetohen leht?sisht nga librat ose planet skematike.
N? Evrop?, shum? politika kan? mb?shtetur format e ndryshme t? lidhshm?ris? q? ?uan n? zhvillimin e zinxhir?ve t? fuqish?m t? furnizimit dhe hap?n dyert p?r produktivitet dhe rritje m? t? madhe. N? Azin? Qendrore, nd?rkoh? q? lidhshm?ria mbetet modeste, investimet dhe politikat p?r p?rmir?simin e tregtis?, infrastruktur?s dhe integrimit jan? duke ?uar n? rritjen e lidhjeve n? t? gjith? rajonin dhe m? gjer?.
Indeksi MDC sugjeron q? lidhshm?ria kontribuon me gati gjysm? p?rqindje n? rritjen vjetore t? PBB-s? reale n? Evrop? dhe Azi Qendrore, ku dyzet p?rqind?shi nga pjesa e poshtme e fituesve t? t? ardhurave kan? sh?nuar rritje prej rreth 1 p?r qind.
“Rritja e integrimit nd?rkomb?tar leht?son transferimin e teknologjis? dhe ideve midis vendeve, kompanive dhe njer?zve - gj? q? ?sht? thelb?sore p?r t’i dh?n? hov rritjes afatgjat? dhe prosperitetit t? p?rbashk?t", thot? David Gould, ekonomist kryesor i Bank?s Bot?rore p?r rajonin e Evrop?s dhe Azis? Qendrore dhe autor kryesor i raportit. “P?r m? tep?r, ashtu si rrjetet shoq?rore, lidhja me vendet e lidhura mir? sjell m? shum? njohuri dhe teknologji sesa t? lidhjet me partner?t e izoluar”.
Raporti konstaton se lidhshm?ria e rritur gjithashtu i ekspozon vendet n? rajon ndaj riskut t? tronditjeve ekonomike. Megjithat?, me ofrimin e burimeve alternative t? k?rkes?s dhe financimit t? jasht?m, lidhjet e larmishme mund t’i zvog?lojn? k?to risqe dhe t’i ndihmojn? vendet q? t? menaxhojn? tronditjet e brendshme dhe t? jashtme.
Raporti thekson se shum? vende n? rajon kan? nd?rtuar lidhshm?ri m? t? madhe, duke avancuar zhvillimin ekonomik gjat? nj?zet e pes? viteve t? fundit. Sidoqoft?, p?rfitimet ekonomike t? lidhshm?ris? p?rmes transferimit t? njohurive dhe teknologjis? nuk jan? gjithmon? t? dukshme, nd?rkoh? q? sfidat e pasiguris? ekonomike zakonisht jan? t? dukshme. Duke i njohur sfidat, si dhe duke i b?r? t? qarta mund?sit? potenciale t? lidhshm?ris? m? t? madhe p?rmes kanaleve t? ndryshme, raporti mund t’i ndihmoj? politik?b?r?sit n? nd?rtimin e themeleve p?r thellimin e lidhjeve t? r?nd?sishme n? dekadat vijuese.
