W?giel by? motorem nap?dowym rewolucji przemys?ow?, ale cen? by?y zanieczyszczenia emitowane do atmosfery. Dzi? surowiec ten wci?? jest dominuj?cym ?r¨®d?em energii na ?wiecie, ale tak?e jednym z g?¨®wnych ?r¨®de? gaz¨®w cieplarnianym powoduj?cych wzrost temperatury na ziemi.
Niezaprzestanie wydobycia w?gla r. popchnie ?wiat w kierunku katastrofy klimatycznej, ostrzega .
Mi?dzy innymi z tego powodu kraje od Indonezji po Ukrain? odchodz? od w?gla. Mimo to w 2021 r. zu?ycie tego surowca w por¨®wnaniu z czasem pandemii COVID-19. Wiele kraj¨®w rozwijaj?cych si? zmaga si? obecnie ze znacz?cymi niedoborami energii, kt¨®re mog? stan?? na przeszkodzie odbiciu gospodarczemu i z nieproporcjonaln? si?? uderzy? w najbiedniejszych. Powy?sze czynniki oraz wyzwania zwi?zane z zamykaniem kopal¨½ oraz odradzaniem si? region¨®w zale?nych od w?gla spowalniaj? transformacj? w stron? czystej energii.
Do?wiadczenie kraj¨®w Unii Europejskiej oraz Stan¨®w Zjednoczonych pokazuje, ?e odej?cie od w?gla mo?e trwa? dekady i stanowi? wyzwanie nie tylko dla gospodarek i rynku pracy, ale mo?e r¨®wnie? by? wyzwaniem spo?ecznym i kulturowym. Mimo to, kraje s? mog? przygotowa? si? na odej?cie od w?gla w spos¨®b, kt¨®ry chroni obywateli, lokalne spo?eczno?ci i ?rodowisko.
?Chodzi o lokalne spo?eczno?ci, miejsca pracy, umiej?tno?ci i lepsze ?ycie¡±
?Odej?cie od w?gla w sektorze wytwarzania energii elektrycznej jest najwi?kszym krokiem na drodze do ograniczenia globalnego ocieplenia¡± ¨C powiedzia?a Mari Pangestu, Dyrektor Zarz?dzaj?ca ds. Polityki Rozwoju i Partnerstwa w Banku ?wiatowym, podczas niedawnych corocznych spotka¨½ udzia?owc¨®w banku.
?Podj?li?my zobowi?zanie, by wspiera? kraje w przyspieszaniu transformacji energetycznej, ale jednocze?nie skupiamy si? na wa?nym aspekcie: na cz?owieku. Na tym jak chroni? pracownik¨®w, ich rodziny, wsp¨®lnoty i ?rodowisko¡± ¨C doda?a Pangestu. ?Kluczowe jest, aby wspiera? pracownik¨®w i spo?eczno?ci lokalne, zapewniaj?c dost?p do nowych mo?liwo?ci w procesie transformacji do czystej energii. Chodzi o miejsca pracy, umiej?tno?ci i oczywi?cie, lepsze ?ycie.¡±
Wiele rz?d¨®w i firm dyskutowa?o z pracownikami o transformacji energetycznej, uzgadniaj?c ?cie?k? odej?cia od w?gla, w tym dat? jego ostatecznego wycofania, a tak?e o zobowi?zaniach pracodawc¨®w i rz?d¨®w do przeprowadzenia transformacji w spos¨®b sprawiedliwy, m¨®wi Sharan Burrow, Sekretarz Generalna mi?dzynarodowej federacji zwi?zk¨®w zawodowych ITUC.
?Jak wygl?da sprawiedliwa transformacja? Oznacza pewno??, ?e b?dzie praca. Je?li ludzie poczuj?, ?e zostali pozostawieni samym sobie, ?e zostan? porzuceni tak jak ich miejsca pracy, albo ?e s? cz??ci? porzuconych wsp¨®lnot, najzwyczajniej w ?wiecie nie b?dzie wzajemnego zaufania,¡± ¨C powiedzia?a Burrow.
W ramach Planu Dzia?a¨½ na rzecz Przeciwdzia?ania Zmianom Klimatu Bank ?wiatowy pracuje z krajami-producentami w?gla w celu opracowania jasnych map drogowych zmierzaj?cych do odej?cia od wydobycia surowca, ochrony pracownik¨®w, ich rodzin i spo?eczno?ci, a tak?e ochrony ?rodowiska i wsparcia inwestycji w efektywno?? energetyczn? oraz niskoemisyjn? i odnawialn? energi?. W tym celu bank wsp¨®?pracuje z w?adzami centralnymi, regionalnymi i lokalnymi.
Odej?cie od w?gla: mapa drogowa
D??enie do sprawiedliwej transformacji b?dzie wymaga?o ca?o?ciowego podej?cia, kt¨®re uwzgl?dni szerokie grono interesariuszy, w tym rz?dy, sektor prywatny, lokalne spo?eczno?ci, przedstawicieli ?wiata nauki oraz organizacje obywatelskie.
Kluczowym pierwszym krokiem jest dialog spo?eczny, kt¨®ry ma obj?? wszystkie zainteresowane strony, m¨®wi Per Olsson Fridh, Minister ds. Mi?dzynarodowej Wsp¨®?pracy Rozwojowej Szwecji.
¡°Potrzebujemy pe?nej koordynacji wszystkich instytucji publicznych na rzecz transformacji. Poprzez wsp¨®lne poszukiwanie obszar¨®w rozwoju transformacja b?dzie dla ka?dego. Tego nam w?a?nie potrzeba.¡±
Rozmowa z lokalnymi spo?eczno?ciami na wczesnym etapie ma kluczowe znaczenie dla zrozumienia mo?liwych skutk¨®w transformacji na r¨®?ne grupy, budowania zaufania i zapewnienia, ?e ludzie b?d? mogli aktywnie zarz?dza? swoim rozwojem i procesem transformacji. Ci, kt¨®rych proces ten mo?e dotkn?? najbardziej, mog? wsp¨®?tworzy? plany, polityki i reformy, kt¨®re wzmocni? instytucje i pozyskaj? inwestycje niezb?dne do rekultywacji teren¨®w, wespr? pracownik¨®w w nowych zawodach i pomog? budowa? now? przysz?o?? gospodarcz?.
Globalna inicjatywa Banku ?wiatowego na rzecz region¨®w w?glowych w procesie transformacji zapewnia wsparcie doradcze i finansowe krajom, kt¨®re zdecydowa?y si? na odej?cie od w?gla. Inicjatywa pomaga rz?dom m.in. zaprojektowa? ca?o?ciowe programy wsparcia spo?ecznego dla pracownik¨®w zagro?onych zwolnieniem, opracowa? programy doszkalaj?ce i wspieraj?ce zmian? pracy, stworzy? ca?o?ciowe plany rekultywacji ?rodowiska oraz zidentyfikowa? potencjalne ?cie?ki transformacji gospodarczej. Inicjatywa banku wspiera r¨®wnie? pa¨½stwa w osi?gni?ciu ich krajowych cel¨®w klimatycznych okre?lonych w porozumieniu paryskim.
W 2019 r. w Grecji, bank pom¨®g? opracowa? map? drogow? wyeliminowania w?gla z regionu, kt¨®ry ca?y czas zmaga? si? ze skutkami kryzysu finansowego 2008. Bezrobocie w Zachodniej Macedonii jest najwy?sze w kraju, w szczeg¨®lno?ci w?r¨®d m?odych ludzi, i utrata miejsc pracy w sektorze w?glowym mog?aby jeszcze bardziej pogorszy? sytuacj? w regionie. Mapa drogowa pokaza?a, co powinno zadzia? si? na poziomie rz?du, spo?ecze¨½stwa i zarz?dzania ?rodowiskiem, aby przygotowa? obywateli i spo?eczno?ci do transformacji, a tak?e rekultywacji teren¨®w pog¨®rniczych.
