Москва, 4 ?уни 2013 година – Иако, во последните две децении, зем?ите од Европа и централна Ази?а (ЕЦА) [1] постигнаа робустен економски раст, долгорочниот напредок на здравствените резултати е пове?е од скромен, всушност, то? е ме?у на?бавните во светот во последните педесет години. За да ги подобрат своите здравствени системи, зем?ите треба да делуваат на три главни фронта – подобрува?е на здравствените резултати, осигурува?е подобро финансира?е и за?акнува?е на институционалната поставеност, се вели во новиот извешта? на Светска банка ?Оздравува?е: Подобрува?е на резултатите на здравствениот систем во Европа и централна Ази?а“.
?Здравството е главен развоен предизвик со ко? денес се соочува ово? регион, рече Филип Леру, потпретседател на Светска банка за Европа и централна Ази?а. ?Тоа е на?голем приоритет за населението во регионот и главна одредница на целокупната добрососто?ба. За да одговорат на аспирациите на лу?ето, здравствените системи треба да бидат достапни, ефикасни и треба да обезбедуваат висок квалитет на грижата.“
?азот во очекуваниот животен век поме?у ЕЦА и западна Европа е значително проширен од 1960-ите години до денес, додека другите зем?и со средни приходи ?а стигнаа и ?а престигнаа ЕЦА. Ме?утоа, приказната не е еднаква во целиот регион. Турци?а доживеа многу големи здравствени придобивки, централна Европа посто?ано се подобрува од 1990-ите, а зем?ите на Западен Балкан имаа резултати согласно светските норми. Но, многу други зем?и во регионот заостануваат. Неодамна имаше подобрува?е на трендот низ целиот регион, но држе?ето чекор со западна Европа сè уште е далечна цел.
?Трите главни цели на здравствените системи во Европа и централна Ази?а се подобрува?е на здравствената состо?ба на населението, заштита на дома?инствата од високи и несигурни трошоци за здравствена нега и осигурува?е на ефикасноста на здравствените расходи на владата,“ нагласи Ана Ревенга, директор за човечки разво? во Европа и централна Ази?а во Светска банка. ?Постигнува?ето на овие цели бара за?акнува?е на основната институционална поставеност.“
Агенда на резултатите
?Главната причина за лошото здрав?е на населението во ЕЦА се срцевите болести,“ рече Овен Смит, виш здравствен економист во Светска банка и коавтор на извешта?от. ?Овие состо?би се причина за над половината од ?азот во очекуваниот животен век поме?у ЕЦА и западна Европа. Зачестеноста на кардиоваскуларните болести во целокупниот регион претставува очигледна цел за активностите на политиките.“
Почетната точка за намалува?е на морталитетот од кардиоваскуларните болести е справува?е со нивните фактори на ризик ка? целокупното население, пред поединците да имаат потреба од здравствена нега. Ме?у на?важните се користе?ето на тутун и алкохол. И справува?ето со високиот крвен притисок и холестерол на ниво на примарната здравствена заштита значително ?е ги подобри здравствените исходи во регионот.
Освен срцевите болести, два други фактори кои негативно вли?аат врз очекуваниот животен век во регионот се неонаталната смртност (смрт во првите 28 дена од животот) и надворешните причини или несре?ите кои се главно резултат на повреди во патниот сообра?а? поврзани со користе?ето алкохол. Иако улогата на кардиоваскуларните болести е главна насекаде, значе?ето на смртноста на децата е понагласено во централна Ази?а и Кавказот, а важноста на надворешните причини е на?забележителна во Белоруси?а, Казахстан, Руси?а, Украина и во трите балтички зем?и.
Во извешта?от се укажува дека и превенци?ата и лекува?ето мора да играат централна улога во идната здравствена агенда во зем?ите низ ово? регион, особено преку пошироко спроведува?е на рентабилни мерки.
Агенда на финансира?ето
И во ЕЦА и низ светот, финансира?ето на здравството главно доа?а од ?ебот на дома?инствата или од владиниот бу?ет, вклучува??и го и соци?алното здравствено осигурува?е. Преголемото троше?е за здравствена заштита од ?ебот на дома?инствата може да ?а поткопа финансиската стабилност на дома?инствата додека преголемите владини расходи претставуваат ризик за фискалната одржливост.
?За да се осигури дека се финансира подоброто здравство на начин што не претставува преголемо оптоварува?е ниту за ранливите групи ниту пак за владите, препорачуваме пове?е активности за подобрува?е на финансиската заштита на ранливите групи со истовремено зголемува?е на ефикасноста на здравствените расходи на владата,“ рече Сон Нам Нгуен, виш специ?алист за здравство во Светска банка и коавтор на извешта?от.
Подобрува?ето на финансиската заштита ?е бара одредена комбинаци?а на зголемени пакети на здравствени услуги, подобро насочува?е на здравствените програми кон ранливите групи и мерки за намалува?е на неформалните пла?а?а. За да се заштитат владините бу?ети од расипничките здравствени расходи, во извешта?от се сугерира да се подобри ефикасноста преку елиминира?е на одвишната болничка инфраструктура, воведува?е иновации во извршува?ето на услугите и за?акнува?е на информациите успешноста на давателите на здравствени услуги. На кра?от, исто така ?е биде важно да се постигнат пониски трошоци за лекови како од дома?инствата така и од владата преку усво?ува?е на поразумни практики за препишува?е и попаметни методи за набавки.
Институционална агенда
Според извешта?от, не постои еден идеален модел на здравствен систем или ?рецепт“ за постигнува?е подобри резултати. Наместо тоа, начинот за за?акнува?е на институционалната поставеност на здравствените системи во регионот е усво?ува?ето на некои клучни ?состо?ки“ кои се заеднички за пове?ето напредни зем?и, но сè уште отсуствуваат во голем дел од ЕЦА. Во извешта?от се утврдуваат пет вакви состо?ки за реформира?е на здравствените системи на ЕЦА, и тоа: воведува?е методи за пла?а?е базирани на пациент; нуде?е поголем степен на автономи?а на давателите на здравствени услуги; подобро користе?е на информациите за донесува?е одлуки; осигурува?е соодветно комбинира?е на ризиците и поддршка на сите овие напори со посветено, угледно водство на здравствените реформи.
---
[1] Регионот Европа и централна Ази?а ги опфа?а: Албани?а, Ермени?а, Азербе??ан, Белоруси?а, Босна и Херцеговина, Бугари?а, Хрватска, Чешката Република, Естони?а, Грузи?а, Унгари?а, Казахстан, Косово, Киргистан, Летони?а, Литвани?а, Македони?а, Молдави?а, Црна Гора, Полска, Романи?а, Руси?а, Словачка, Словени?а, Срби?а, Та?икистан, Турци?а, Туркменистан, Украина и Узбекистан.
