OA-SINH-T?N, ng¨¤y 17/4/2013 ¨C B¨¢o c¨¢o Gi¨¢m S¨¢t To¨¤n C?u 2013, do Ng?n H¨¤ng Th? Gi?i v¨¤ Qu? Ti?n T? Qu?c T? (IMF) c?ng b? h?m nay nh?n ??nh ?? th? h¨®a gi¨²p tho¨¢t ngh¨¨o v¨¤ th?c hi?n m?c ti¨ºu ph¨¢t tri?n thi¨ºn ni¨ºn k? (MDG), nh?ng n?u kh?ng qu?n l? t?t c¨® th? d?n ??n gia t?ng c¨¢c khu ? chu?t, ? nhi?m v¨¤ t?i ph?m.
?? th? h¨®a l¨¤ ??ng l?c ch¨ªnh th¨²c ??y gi?m ngh¨¨o v¨¤ c¨¢c ti?n b? MDG. V?i tr¨ºn 80% h¨¤ng h¨®a v¨¤ d?ch v? ???c s?n xu?t t?i c¨¢c th¨¤nh ph?, c¨¢c n??c c¨® m?c ?? ?? th? h¨®a cao nh? Trung Qu?c v¨¤ c¨¢c n??c ??ng ? v¨¤ M? La Tinh kh¨¢c ?? gi? m?t vai tr¨° quan tr?ng trong qu¨¢ tr¨¬nh gi?m t¨¬nh tr?ng ngh¨¨o c¨´ng c?c tr¨ºn to¨¤n th? gi?i . Ng??c l?i, hai v¨´ng c¨® t? l? ?? th? h¨®a th?p nh?t, Nam ? v¨¤ Ch?u Phi H? Xahara, c¨® t? l? ngh¨¨o cao h?n h?n v¨¤ ti?p t?c t?t h?u trong l? tr¨¬nh c?a ph?n l?n c¨¢c m?c ti¨ºu MDG.
GMR 2013: M?i quan h? n?ng th?n-th¨¤nh th? v¨¤ m?c ti¨ºu ph¨¢t tri?n thi¨ºn ni¨ºn k? ?? so s¨¢nh v¨¤ n¨ºu b?t s? kh¨¢c nhau v? m?c ?? th?nh v??ng c?a c¨¢c v¨´ng n?ng th?n v¨¤ th¨¤nh th?. T?i ch?u M? La Tinh v¨¤ Trung ? t? l? t? vong tr? s? sinh t?i th¨¤nh ph? th?p h?n v¨´ng n?ng th?n 8 ??n 9 ?i?m ph?n tr?m; t?i c¨¢c v¨´ng Trung ??ng, B?c Phi, Nam ? v¨¤ Ch?u Phi H? Xahara m?c ch¨ºnh l?ch n¨¤y l¨¤ 10-16 ?i?m ph?n tr?m, v¨¤ m?c ?? ch¨ºnh l?ch cao nh?t, 21 ?i?m ph?n tr?m, ???c quan s¨¢t th?y t?i ??ng ?.
T?i Nam ?, 60% d?n s?ng t?i ?? th? c¨® c?ng tr¨¬nh v? sinh trong khi ch? c¨® 28% d?n s?ng t?i v¨´ng n?ng th?n c¨® c?ng tr¨¬nh v? sinh. T?i v¨´ng Ch?u Phi H? Xahara, 42% d?n th¨¤nh th? v¨¤ 23% d?n n?ng th?n c¨® c?ng tr¨¬nh v? sinh. T?i c¨¢c n??c ?ang ph¨¢t tri?n, cho ??n n?m 2010 h?u nh? to¨¤n b? d?n s?ng t?i th¨¤nh th? (96%) ?? c¨® n??c s?ch trong khi t? l? ?¨® t?i v¨´ng n?ng th?n l¨¤ 81%.
¡°S? kh¨¢c bi?t n?ng th?n-th¨¤nh th? r?t r? n¨¦t. C¨¢c si¨ºu ?? th? v¨¤ c¨¢c th¨¤nh ph? l?n gi¨¤u nh?t v¨¤ c¨® m?ng l??i d?ch v? c?ng c?ng thi?t y?u t?t h?n nhi?u so v?i nh?ng n?i kh¨¢c; c¨¢c th¨¤nh ph? nh? h?n, c¨¢c ?? th? ph? v¨¤ c¨¢c khu ngo?i ? ngh¨¨o h?n ch¨²t ¨ªt c¨°n v¨´ng n?ng th?n l¨¤ ngh¨¨o nh?t,¡± ?ng Kaushik Basu, Chuy¨ºn gia Kinh t? tr??ng ki¨ºm Ph¨® Ch? T?ch ph? tr¨¢ch Kinh T? Ph¨¢t Tri?n c?a Ng?n H¨¤ng Th? Gi?i nh?n m?nh. ¡°Nh?ng kh?ng ph?i c? ?? th? h¨®a r?ng r?i l¨¤ gi¨²p gi?i quy?t ???c m?i v?n ?? -- ng??i ngh¨¨o t?i khu v?c ?? th? v?n r?t c?n c?i thi?n d?ch v? v¨¤ h? t?ng k?t n?i h? v?i d?ch v? gi¨¢o d?c, y t? v¨¤ vi?c l¨¤m.¡±
B¨¢o c¨¢o GMR, c?ng ??ng th?i l¨¤ b¨¢o c¨¢o v? m?c ?? th?c hi?n m?c ti¨ºu MDG h¨¤ng n?m, cho th?y ti?n ?? th?c hi?n gi?m t? l? t? vong b¨¤ m? v¨¤ tr? s? sinh v¨¤ x?y d?ng c?ng tr¨¬nh v? sinh v?n c¨°n xa m?c ti¨ºu ?? ra; cho ??n 2015 c¨¢c m?c ti¨ºu n¨¤y c?ng kh¨® c¨® th? th?c hi?n ???c. Tuy nhi¨ºn m?c ti¨ºu gi?m t¨¬nh tr?ng ngh¨¨o c¨´ng c?c, c?p n??c s?ch v¨¤ x¨®a b? ph?n bi?t gi?i trong gi¨¢o d?c c? s? ???c th?c hi?n r?t t?t v¨¤ ?? ho¨¤n th¨¤nh tr??c k? ho?ch v¨¤i n?m.
Tuy t¨¬nh tr?ng ngh¨¨o c¨´ng c?c ?? gi?m m?nh t?i nhi?u n??c nh?ng ??c l??ng c?a Ng?n H¨¤ng Th? Gi?i cho th?y ??n n?m 2015 tr¨ºn to¨¤n th? gi?i v?n c¨°n 970 tri?u ng??i s?ng d??i m?c 1,25 ?? la M? m?t ng¨¤y. V¨¬ v?y v?n c?n ph?i ti?p t?c chung tay gi?m t? l? ngh¨¨o c¨´ng c?c xu?ng c¨¤ng g?n m?c b?ng 0 c¨¤ng t?t.
¡°C¨¢c th? tr??ng m?i n?i v¨¤ c¨¢c n??c ?ang ph¨¢t tri?n t?ng tr??ng m?nh m?c d¨´ c¨¢c n?n kinh t? ph¨¢t tri?n t?ng tr??ng ch?m. ?? duy tr¨¬ m?c t?ng tr??ng n¨¤y- b?ng vi?c ti?p t?c duy tr¨¬ c¨¢c ch¨ªnh s¨¢ch v? m? th?n tr?ng, v¨¤ t?ng c??ng n?ng l?c qu?n l? r?i ro, k? c? t¨¢i l?p c¨¢c v¨´ng ??m ch¨ªnh s¨¢ch ?? b? s? d?ng h?t- l¨¤ y?u t? quan tr?ng ?? ti?p t?c c¨¢c ti?n b? trong gi?m ngh¨¨o khi n?m 2015 ?? ??n g?n k?,¡± ?ng Hugh Bredenkamp, Ph¨® Gi¨¢m ??c Ban Chi?n L??c, Ch¨ªnh S¨¢ch v¨¤ R¨¤ So¨¢t c?a IMF ²Ô¨®¾±.
B¨¢o c¨¢o c?ng cho th?y th¨¢ch th?c gi?m ngh¨¨o v¨¤ c?i thi?n ?i?u ki?n s?ng cho ng??i ngh¨¨o t?n t?i c? ? khu v?c ?? th? v¨¤ n?ng th?n.
C¨¢c th¨¤nh ph? l?n v¨¤ c¨¢c th? tr?n nh?, nhanh ch¨®ng tr? th¨¤nh c¨¢c khu ? chu?t l?n nh?t th? gi?i , c? th? ch?u ? chi?m 61% trong s? 828 tri?u d?n s?ng trong khu ? chu?t tr¨ºn to¨¤n th? gi?i, ch?u Phi chi?m 25,5% v¨¤ ch?u M? La Tinh chi?m 13,4%. C¨¢c trung t?m ?? th? t?i c¨¢c n??c ?ang ph¨¢t tri?n d? t¨ªnh s? ph¨¢t tri?n v¨¤ thu h¨²t 96% trong t?ng s? 1,4 t? ng??i t?ng th¨ºm cho t?i n?m 2030. ?? ??i ph¨® v?i t¨¬nh tr?ng t?ng tr??ng ?? th? c?n c¨® m?t g¨®i gi?i ph¨¢p v? h? t?ng v¨¤ d?ch v? ???c ?i?u ph?i t?t. Ch? khi ?¨¢p ?ng ???c c¨¢c nhu c?u thi?t y?u v? giao th?ng, nh¨¤ ?, n??c s?ch, v? sinh, y t? v¨¤ gi¨¢o d?c th¨¬ c¨¢c th¨¤nh ph? m?i kh?ng b? tr? th¨¤nh c¨¢c trung t?m ngh¨¨o kh? v¨¤ m?t v? sinh, b¨¢o c¨¢o kh?ng ??nh.
¡°S? t?p trung ho?c k?t n?i con ng??i t?i c¨¢c ho?t ??ng kinh t? l¨¤ ??ng l?c ph¨¢t tri?n quan tr?ng, v¨¤ b?ng ch?ng cho th?y c¨® th? ph?i tr? gi¨¢ qu¨¢ cao, nh?t l¨¤ trong tr??ng h?p c¨¢c n??c ?ang ph¨¢t tri?n ? nh¨®m th?p h?n,¡± ?ng Lynge Nielsen, Chuy¨ºn gia Kinh t? cao c?p, Ban Chi?n L??c, Ch¨ªnh S¨¢ch v¨¤ R¨¤ So¨¢t c?a IMF, ??ng t¨¢c gi? b¨¢o c¨¢o GMR, ²Ô¨®¾±.
??ng th?i, c?ng c?n t?ng c??ng n? l?c ph¨¢t tri?n khu v?c n?ng th?n, n?i hi?n c¨® 76% trong t?ng s? 1,2 t? ng??i ngh¨¨o thu?c c¨¢c n??c ?ang ph¨¢t tri?n sinh s?ng m¨¤ ch?a ti?p c?n t?i c¨¢c d?ch v? thi?t y?u qui ??nh trong m?c ti¨ºu MDG.
T? l? ngh¨¨o n?ng th?n v??t xa t? l? ngh¨¨o ?? th? t?i t?t c? c¨¢c v¨´ng tr¨ºn th? gi?i. B¨¢o c¨¢o c?ng cho th?y ph? n? n?ng th?n ch?u thi?t th¨°i nh?t do t¨¬nh tr?ng h? t?ng y?u k¨¦m v¨¬ h? ch¨ªnh l¨¤ ng??i ??m nhi?m h?u h?t c?ng vi?c gia ?¨¬nh v¨¤ th??ng ph?i ?i b? r?t xa ?? ti?p c?n ???c v?i n??c s?ch, v¨¤ tr¨¬nh ?? gi¨¢o d?c c?a h? c?ng th?p h?n.
M?c d¨´ kh?ng d? ?? gi?i quy?t c¨¢c th¨¢ch th?c ph¨¢t tri?n n?ng th?n nh?ng c¨® th? th?c hi?n ???c th?ng qua c¨¢c ch¨ªnh s¨¢ch b? sung v? ph¨¢t tri?n n?ng th?n--th¨¤nh th? v¨¤ c¨¢c ch??ng tr¨¬nh h¨¤nh ??ng c?a ch¨ªnh ph? t?o ?i?u ki?n cho c¨¢c th¨¤nh ph? ph¨¢t tri?n l¨¤nh m?nh, tr¨¢nh nh?ng ?nh h??ng thi?n c?n cho v¨´ng n?ng th?n, b¨¢o c¨¢o cho bi?t.
¡°?? th? h¨®a l¨¤ v?n ?? quan tr?ng. Tuy nhi¨ºn, mu?n t?n d?ng ???c t¨¢c ??ng t¨ªch c?c v? kinh t? v¨¤ x? h?i c?a qu¨¢ tr¨¬nh n¨¤y c¨¢c nh¨¤ ho?ch ??nh ch¨ªnh s¨¢ch c?n l?p k? ho?ch s? d?ng ??t hi?u qu?, ?¨¢p ?ng k?p th?i nhu c?u v? ?i l?i, nh¨¤ ? v¨¤ c¨¢c y¨ºu c?u v? h? t?ng kh¨¢c khi m?t ?? d?n s? t?ng l¨ºn v¨¤ thu x?p ???c c¨¢c kho?n kinh ph¨ª c?n thi?t cho c¨¢c ch??ng tr¨¬nh ph¨¢t tri?n ?? th? ?¨®,¡± ?ng Jos Verbeek, Chuy¨ºn gia Kinh t? tr??ng, Ng?n H¨¤ng Th? Gi?i v¨¤ ??ng th?i l¨¤ ch? bi¨ºn b¨¢o c¨¢o GMR ²Ô¨®¾±.
Xem to¨¤n v?n b¨¢o c¨¢o, bi?u ?? ti?n ?? v¨¤ th?ng tin qu?c gia t?i www.worldbank.org/gmr2013
---
(1) Nh?ng ng??i s?ng d??i m?c 1,25 US$ m?t ng¨¤y (s?c mua 2005)
(2) Khu ? chu?t l¨¤ m?t khu trong th¨¤nh ph?, kh?ng ???c c?p n??c, v? sinh hay ?i?u ki?n nh¨¤ ? ph¨´ h?p v¨¤ th??ng c¨® m?c ?? cao v? ngh¨¨o v¨¤ ch?t ch?i.
