ANKARA, 13 Haziran 2022 ¨C D¨¹nya Bankas? taraf?ndan bug¨¹n yay?nlanan ?nc¨¹ niteli?inde bir rapora g?re, iklim de?i?ikli?inin etkilerine kar?? dayan?kl?l??? ve uyumu artt?rmaya ve ekonomi genelinde karbondioksit ve di?er sera gaz? emisyonlar?n? azaltmaya y?nelik etkili ve uygun eylemleri uygulamas? halinde T¨¹rkiye ?n¨¹m¨¹zdeki 20 y?ll?k d?nemde 146 milyar dolarl?k tasarruf sa?lama potansiyeline sahip.
T¨¹rkiye ?lke ?klim ve Kalk?nma Raporuna (CCDR) g?re, faydalar b¨¹y¨¹k ?l?¨¹de yak?t ithalat?ndaki azalmalardan ve hava kirlili?inin azalmas? sonucunda elde edilecek sa?l?k faydalar?ndan kaynaklanacak ve enerji g¨¹venli?inin artt?r?lmas?na ve enerji harcamalar?n?n d¨¹?¨¹r¨¹lmesine katk?da bulunacakt?r Rapor elektrik sekt?r¨¹n¨¹n derin bir ?ekilde karbonsuzla?t?r?lmas?, bina ve ula?t?rma sekt?rlerinde enerji verimlili?i ve elektrifikasyonun sa?lanmas? ve sanayi ve tar?mda karbon ve di?er sera gaz? emisyonlar?n?n azalt?lmas? ?a?r?s?nda bulunmaktad?r. Bunlar, d¨¹nyan?n en fazla karbon sal?m?na sahip 17¡¯nci ¨¹lkesi olarak T¨¹rkiye'nin bu gidi?at? tersine ?evirmek ve 2053 y?l?na kadar karbon n?tr olma taahh¨¹d¨¹n¨¹ yerine getirmek i?in yapmas? gereken ?nemli de?i?iklikler aras?nda yer almaktad?r.
D¨¹nya Bankas? Grubu¡¯nun yeni bir ¨¹lke durum de?erlendirmesi rapor dizisi olan CCDR, bir yandan ekonomik b¨¹y¨¹meyi ve yoksullukla m¨¹cadeleyi desteklerken di?er yandan karbon emisyonlar?n? azaltmak ve dayan?kl?l??? sa?lamak i?in ?ncelikli eylemleri belirlemek amac?yla, iklim ve kalk?nma aras?ndaki ba?lant?lar? ara?t?rmaktad?r. T¨¹rkiye ?lke ?klim ve Kalk?nma Raporu, bu yeni rapor dizisinde yay?nlanacak olan ilk rapordur.
D¨¹nya Bankas?¡¯n?n Avrupa ve Orta Asya b?lgesinden sorumlu Ba?kan Yard?mc?s? Anna Bjerde raporun yay?nlanmas? vesilesiyle yapt??? a??klamada ?unlar? belirtti: ¡°D¨¹nya genelinde ba?ka bir?ok ¨¹lkede oldu?u gibi, T¨¹rkiye de iklim de?i?ikli?inin getirdi?i a??r? hava olaylar? ya?amaktad?r. Ge?ti?imiz y?l Paris ?klim De?i?ikli?i Anla?mas?'n?n onaylanmas?yla birlikte, T¨¹rkiye, bu krizle m¨¹cadele etme s¨¹recinde k¨¹resel toplulu?a kat?lm??t?r. CCDR, D¨¹nya Bankas?'n?n hayatlar? ve ge?im kaynaklar?n? korumak i?in daha d?n¨¹?t¨¹r¨¹c¨¹ eylemler sunmak amac?yla T¨¹rkiye ile y¨¹r¨¹tt¨¹?¨¹ ba?ar?l? i?birli?ini geni?letmesine olanak tan?yacakt?r.¡±
Rapor, dayan?kl? ve net s?f?r emisyonlu bir kalk?nma yolu (RNZP) i?in uyum ve azaltma eylemlerini bir araya getiren ve ayn? zamanda T¨¹rkiye¡¯nin 2053 y?l?na kadar net s?f?r emisyona ula?ma taahh¨¹d¨¹n¨¹ yerine getirmesinin maliyetlerini ve faydalar?n? ara?t?ran a??klay?c? bir strateji ortaya koymaktad?r. Strateji, ¨¹lkenin karbon emisyonlar?n? azaltma ?abalar?nda kilit ?nem ta??yan sekt?rler ¨¹zerinde odaklanmaktad?r. Bu sekt?rlerden baz?lar? ?unlard?r:
- Elektrik: Elektrik, emisyonlara en fazla katk?da bulunan sekt?rd¨¹r ve binalarda, ula?t?rmada ve sanayide elektrifikasyon yoluyla emisyon azalt?mlar?n? desteklemek i?in temiz elektrik ?ebekesine ihtiya? duyulmaktad?r. Elektrik sekt?r¨¹n¨¹n derin bir ?ekilde karbonsuzla?t?r?labilmesi i?in, k?m¨¹rden ge?i?in s¨¹rd¨¹r¨¹lmesi, yenilenebilir enerjinin yayg?nla?t?r?lmas? ve entegrasyonu ve enerji verimlili?inin artt?r?lmas?na y?nelik kararl? ad?mlar gerekmektedir. Bunlar T¨¹rkiye¡¯nin enerji g¨¹venli?ini sa?lamas?na, enerji maliyetlerini d¨¹?¨¹rmesine ve artan talebi kar??lamas?na yard?mc? olacakt?r.
- Bina ve Ula?t?rma: Daha iyi binalar ve ula?t?rma altyap?s?, dayan?kl?l???n artt?r?lmas? yoluyla hayatlar? kurtarabilir, ancak ayn? zamanda daha verimli enerji sa?layarak, tedarik zincirlerini geli?tirerek ve hareketlili?i iyile?tirerek, trafik s?k???kl???n? ve hava kirlili?ini azaltarak ekonomik faydalar da sa?layabilir. Bu, T¨¹rkiye'nin ?ehirlerini daha ya?anabilir, cazip, dayan?kl? ve rekabet?i hale getirecektir.
- Sanayi: Sanayi ve imalatta emisyonlar?n azalt?lmas?, en yeni ve en verimli teknolojilerin harekete ge?irilmesine dayal? k?sa vadeli f?rsatlar i?eren uzun vadeli bir zorluktur. T¨¹rkiye i?in daha ye?il ve daha verimli teknolojilere ge?i?, ?zellikle Avrupa Birli?i olmak ¨¹zere ihracat pazar pay?n? koruman?n, hatta artt?rman?n da bir yoludur.
- Ormanc?l?k ve Arazi Kullan?m?: Tar?msal ¨¹r¨¹n hasad?, yasad??? a?a? kesiminin azalt?lmas?, ormans?zla?man?n durdurulmas?, orman yang?nlar?n?n kontrol¨¹n¨¹n g¨¹?lendirilmesi ve orman peyzaj? restorasyon ?abalar?n?n art?r?lmas? dahil olmak ¨¹zere emisyon azalt?mlar?n? optimize etmeye y?nelik hedefli bir dizi politika ve ?nlem.Do?al afetlerden a??r ?ekilde etkilenen bir ¨¹lkede dayan?kl?l??? sa?lamaya y?nelik yap?lacak yat?r?mlar da acil ve gereklidir. Resmi verilere g?re T¨¹rkiye'de sadece 2021 y?l?nda 107 sel, 66 orman yang?n?, 16 kar f?rt?nas? ve 39 heyelan olay? ya?anm??t?r.
Dayan?kl? net s?f?r yolu (RNZP) 2022-40 d?neminde 165 milyar ABD$ olarak tahmin edilen ?nemli bir yat?r?m gerektirmekle birlikte, bu maliyetin yar?s?n? ?zel sekt?r¨¹n ¨¹stlenmesi beklenmektedir. ?te yandan, bu ilave yat?r?mlar T¨¹rkiye ekonomisinin b¨¹y¨¹kl¨¹?¨¹ne ve sa?layabilecekleri net faydaya (t¨¹m maliyetler d¨¹?¨¹ld¨¹kten sonra 2040 y?l?na kadar 146 milyar$) g?re nispeten k¨¹?¨¹kt¨¹r.
D¨¹nya Bankas? T¨¹rkiye ?lke Direkt?r¨¹ Auguste Kouame konu ile ilgili olarak yapt??? a??klamada ?unlar? belirtti: ¡°Bir yandan T¨¹rkiye'nin ekonomik ve sosyal kazan?mlar?n? artt?r?rken ayn? zamanda kalk?nma ve iklim hedeflerine ula?mas?na yard?mc? olabilecek dayan?kl? ve net s?f?r emisyonlu bir yol uygulanabilirdir. G¨¹n¨¹m¨¹zde yenilenebilir enerjide elde edilen ba?ar?lar sayesinde, g¨¹ne? ve r¨¹zgar enerjisi, gelecekteki enerji talebinin ?o?unu kar??laman?n en ucuz yolu haline gelmi?tir.¡±
Rapor, k?sa vadeli maliyetleri azaltmak, ye?il teknolojilerin maliyetinde beklenen d¨¹?¨¹?lerden fayda sa?lamak ve strateji uyarlamalar?na olanak tan?mak amac?yla, acil ?ncelik niteli?indeki eylemleri ertelenebilecek m¨¹dahalelerden ay?rmaktad?r. ?ncelikli eylemler aras?nda yerli k?m¨¹r ¨¹retim ve t¨¹ketimine y?nelik sa?lanan maliyetli desteklerin sona erdirilmesi, yeni k?m¨¹r santrallerinin yap?m?n?n durdurulmas? ve bunun yerine yenilenebilir enerjinin desteklenmesi yer almaktad?r.
T¨¹rkiye ?lke ?klim ve Kalk?nma Raporu, D¨¹nya Bankas? b¨¹nyesinde g?rev yapmakta olan K?demli ?klim De?i?ikli?i Dan??man? St¨¦phane Hallegatte, T¨¹rkiye ?lke Ba? Ekonomisti Hans Anand Beck ve Ba? Enerji Uzman? Xiaodong Wang taraf?ndan yaz?lm??t?r. Raporu tamamlay?c? olarak bir ?lke ?zel Sekt?r De?erlendirme Raporu (CPSD) haz?rlanacakt?r.
D¨¹nya Bankas? Grubu ?lke ?klim ve Kalk?nma Raporu
?klim ve kalk?nman?n entegrasyonu, D¨¹nya Bankas? Grubu'nun 2021-2025 ?klim De?i?ikli?i Eylem Plan?n?n temel ayaklar?ndan birisini olu?turmaktad?r. Eylem plan?n?n uygulamas?n? ilerletmek i?in Banka Grubu yeni, temel bir durum de?erlendirmesi arac?n? uygulamaya koymu?tur: ?lke ?klim ve Kalk?nma Raporu. S?z konusu rapor, bir ¨¹lkenin kalk?nma hedeflerinin, iklim de?i?ikli?ini azaltma ve uyum ba?lam?nda nas?l ba?ar?labilece?ini analiz etmektedir. Bu raporlar, ¨¹lkenin iklim taahh¨¹tlerini yans?tacak ve kamu ve ?zel sekt?r ??z¨¹mleri yoluyla bunlar?n uygulanmas?n? desteklemenin yollar?n? belirleyecektir. ?klim de?i?ikli?ine uyum ve iklim etkilerini azaltma politikalar?nda insanlar?n oynad??? merkezi rol¨¹ tespit edecek, iklim risklerinin insanlar? nas?l etkiledi?ini ve h¨¹k¨¹metlerin iklim de?i?ikli?inin ve iklim eyleminin yoksulluk, da??l?msal hususlar ve istihdam ¨¹zerindeki etkilerini ortadan kald?rmalar?n?n ve dayan?kl?l?k olu?turmalar?n?n yollar?n? de?erlendirecektir.
Bu rapor dizisinin ilki olan T¨¹rkiye ?lke ?klim ve Kalk?nma Raporu, ?lkenin 2053 y?l?na kadar net s?f?r emisyona ula?ma ?eklinde belirlenen azaltma hedefi ile uyum ve dayan?kl?l?k ihtiya?lar? do?rultusunda, iklim eyleminin b¨¹y¨¹me ve kalk?nma s¨¹reci ile nas?l etkile?ime girdi?ini ve ¨¹lkenin kalk?nma hedeflerine ula?mas?na nas?l katk?da bulundu?unu, ye?il teknolojilerin sundu?u f?rsatlar?n yakalanmas?na nas?l yard?mc? oldu?unu, d¨¹nyan?n s?f?r karbon teknolojilerine ge?i? yapt??? bir d?nemde ekonomiyi b¨¹y¨¹k ?l?ekli afetler veya karbon kilitlenmesi gibi uzun vadeli risklere kar?? nas?l korudu?unu ve herkes i?in adil ve kapsay?c? bir ge?i?i nas?l destekledi?ini ara?t?rmaktad?r.
T¨¹rkiye ?lke ?klim ve Kalk?nma Raporunu indirmek i?in
