Rapor k¨¹resel finansal krizin on y?l sonras?nda d¨¹zenleyici reformlara ???k tutuyor
WASHINGTON, 6 Kas?m 2019 ¡ª D¨¹nya Bankas? taraf?ndan yay?nlanan yeni bir rapora g?re, k¨¹resel finansal krizin on y?l sonras?nda, geli?mekte olan ¨¹lkeler bankac?l?k sistemlerinin dayan?kl?l?klar?n? artt?rmak i?in asgari sermaye yeterliliklerini artt?rd?lar, ancak ¨¹lkeler halen iyi i?leyen bir bankac?l?k sistemi i?in bilgileri yeterli d¨¹zeyde a??klam?yorlar ve yeterli denetleme kapasitesine sahip de?iller.
ba?l?kl? rapor, piyasa disiplininin ve sermaye d¨¹zenlemesinin ikili temel direklerinin krizden bu yana nas?l evrildi?ini g?steren on y?ll?k veriler ve analizler sunmaktad?r. D¨¹nya Bankas?¡¯n?n k¨¹resel Bankac?l?k D¨¹zenleme ve Denetleme Anketinden elde edilen yeni veriler, d¨¹nya genelinde 160 ¨¹lkedeki d¨¹zenleme ve denetleme faaliyetlerini kapsayan benzersiz bir veri taban? olarak herkesin kullan?m?na sunulmu?tur.
Kriz sonras?nda, d¨¹zenleyici reformlara ili?kin tart??man?n b¨¹y¨¹k b?l¨¹m¨¹ geli?mi? ekonomiler ¨¹zerinde odaklan?rken, geli?mekte olan ekonomiler taraf?ndan ger?ekle?tirilen reformlar ve bunlar?n yerel bankac?l?k sekt?rlerinin istikrar? ve kredilendirme davran??lar? ¨¹zerindeki etkileri hakk?nda kan?t bulunmamaktad?r. Rapor bu bilgi a????n? gidermeyi ve t¨¹m ¨¹lkelerdeki bankac?l?k sistemlerinin iyi i?lemesi i?in kritik ?nem ta??yan bankac?l?k d¨¹zenleme ve denetleme faaliyetleri -oyunun kurallar? ve nas?l uyguland?klar?- hakk?ndaki politika tart??malar?na katk?da bulunmay? ama?lamaktad?r.
Raporun ba?yazar? ve D¨¹nya Bankas? Avrupa ve Orta Asya Ba? Ekonomisti Asl? Demirg¨¹?-Kunt rapor ile ilgili olarak ?unlar? s?yledi: ¡°Do?ru d¨¹zenleyici ve denetleyici ortam hem ?zel sermayeyi ?ekebilecek hem de ?zel sekt?r te?viklerini kamu ??kar? ile uyumla?t?rabilecek bir finansal sistemin yarat?lmas?nda kilit ?nem ta??r. Rapor tek bir kal?b?n herkese uymayaca??n? ve geli?mekte olan ¨¹lkelerde daha az karma??k d¨¹zenlemelerin daha iyi uygulama ve daha iyi denetleme sa?layabilece?ini g?stermektedir.¡±
Rapora g?re, d¨¹?¨¹k gelirli ¨¹lkelerde, sermaye oranlar? ?zellikle y¨¹ksektir ve denetleme kapasitesinin d¨¹?¨¹k oldu?u yerlerde sermaye risklerin k?s?lmas?nda ve istikrar? sa?lanmas?nda ?nemli bir rol oynayabildi?inden dolay? bu durum cesaret verici bir i?arettir. D¨¹?¨¹k gelirli ¨¹lkelerin y¨¹zde 60¡¯?ndan fazlas? ayn? zamanda a??k bir mevzuat sigortas? sistemine de sahiptir. Mevduat sigortas? zay?f kurumsal ortamlarda istikrars?zl??a yol a?abilece?inden dolay?, bu tasar?m ve uygulaman?n ?ok ?nemli oldu?una i?aret etmektedir. Rapor d¨¹zenlemelerin bir ¨¹lkenin kurumsal ortam?, denetleme kapasitesi ve bankalar?n i? modeli dikkate al?narak tasarlanmas? gerekti?ini vurgulamaktad?r.
K¨¹resel olarak, bankac?l?k d¨¹zenlemeleri kriz sonras?nda daha karma??k hale gelmi?, potansiyel olarak ?effafl??? azaltm??, d¨¹zenleme arbitraj?n? ve denetleme kaynaklar?n? ve kapasitesini zorlam??t?r. Rapor D¨¹zenleyici reformlar?n iki temel dire?ini analiz etmektedir:
Piyasa disiplini finansal istikrara katk?da bulunabilir ancak finansal kriz bu alanda ?nemli hatalar ortaya ??karm??t?r. Ge?ti?imiz on y?ll?k d?nemde, neredeyse 30 ¨¹lke b¨¹y¨¹k finansal kurulu?lar?n bir kriz an?nda vergi m¨¹kelleflerinin finanse etti?i kurtarma programlar?na ba?vurmak zorunda kalmaks?z?n ??z¨¹mlenebilmesini sa?lamaya y?nelik mevzuat uygulamaya koymu?tur. Yine de b¨¹y¨¹k bo?luklar mevcuttur. Bankalar?n sa?l?k durumu ile ilgili bilgilerin a??klanmas? konusunda ?ok az ilerleme kaydedilmi?tir. Mevduat sigortas? sistemleri de ?arp?c? bir ?ekilde b¨¹y¨¹m¨¹?t¨¹r. K?t¨¹ bir ?ekilde tasarlanmalar? ve y?netilmeleri durumunda, bu d¨¹zenlemeler bankalar?n risk alma te?viklerini artt?rabilir ve bu da ?zellikle denetlemenin yetersiz oldu?u ortamlarda istikrars?zl??a yol a?abilir.
Sermaye d¨¹zenlemeleri de risklerin y?netilmesi konusunda merkezi bir role sahiptir. 159 ¨¹lkedeki 20.000 bankaya ait veriler d¨¹zenleyici sermaye oranlar?n?n ¡ªbir bankan?n sermayesinin elindeki risk a??rl?kl? varl?klara oran?¡ª finansal krizden bu yana iyile?mi?tir. Ancak, bu e?ilimde, ger?ek d¨¹nyadaki riskleri yeterli bir ?ekilde yans?tmayabilecek ve bir kriz durumunda finansal sekt?r¨¹ k?r?lgan bir durumda b?rakabilecek risk a??rl?klar? daha d¨¹?¨¹k sermaye kategorilerine ge?i?in b¨¹y¨¹k etkisi olmu?tur.
