Prishtin?, Kosov? - Fitore P?r?uku, fermere kosovare, para se t? lidhej me internet, humbiste shum? koh? dhe para duke vizituar ?do supermarket n? rajonin e saj p?r t’i ekspozuar perimet q? donte t’i shiste. Tani e p?rdor telefonin e zgjuar p?r t? d?rguar fotot e domateve, specave, dhe trangujve t? saj tek ato supermarkete dhe merr p?rgjigje t? shpejt? duke kursyer koh? dhe para p?r karburant apo transport.
"Interneti ?sht? shum? i mir?. Ne nuk kemi nevoj? t’i d?rgojm? perimet te menaxher?t e dhjet?ra dyqaneve ushqimore e supermarketeve me t? cilat punojm?, e ata nuk duhet t? vijn? te ne p?r t? na i par? produktet. Ua d?rgojm? fotot e produkteve drejt nga serra, duke p?rdor? Viber, WhatsApp ose Facebook", thot? P?r?uku q? drejton biznesin e vog?l familjar Andi BioFrut, i cili p?rfshin dy sera n? af?rsi t? sht?pis?.
Ajo p?rdor internet n? telefonin e men?ur, sepse n? fshatin e saj Stanovc, af?r Vushtrris?, ve? nja 30 kilometra n? veri t? Prishtin?s, ende nuk ka kurrfar? lidhjeje interneti me broadband. I vetmi opsion n? dispozicion q? i mbetet ?sht? t? lidhet n?p?rmjet nj? antene me rreze t? gjat? n? nj? pik? t? Wi-Fi t? nj? fshati tjet?r. Por kjo lidhje, thot? ajo, ?sht? fort e pasigurt, ve?mas n? mot t? lig?.
&苍产蝉辫;“Do t? ishte gj? e bukur po t? kishim internet kabllor n? sht?pi. Do t’i b?nim dhe do t’i shihnim pagesat bankare online. Do t’ia paguanim taksat Administrat?s Tatimore me internet", thot? P?r?uku duke shpjeguar se si do t’i ndihmonte nj? lidhje e besueshme dhe e lir? broadband n? sht?pi.
"Do t’i instalonim kamerat e lidhura me internet edhe n?p?r serra p?r t’i monitoruar. Na duhet t? udh?tojm? p?r n? qytet q? t’ua d?rgojm? perimet supermarketeve dhe do t? donim t? siguroheshim se pun?tor?t jan? duke punuar kur nuk jemi t? pranish?m dhe t? jemi n? dijeni p?r ndonj? vjedhje a d?mtim t? pron?s,”shpjegon ajo.
P?rmir?simet e tilla n? prodhimtari dhe lidhshm?ri me tregjet do t’i ndihmonin bizneset e tjera n? zonat rurale q? t? rriteshin dhe t? krijonin vende pune. Familja P?r?uku ishte n? gjendje ta zhvillonte biznesin e vet bujq?sor edhe fal? subvencioneve qeveritare. Megjithat?, me gjith? rritjen e koh?ve t? fundit n? bujq?si, shum? njer?z n?p?r zonat rurale, e ve?mas grat?, mbeten t? papuna dhe jetojn? n? varf?ri. Dy t? tretat e t? gjith? t? varf?rve dhe tejet t? varf?rve n? Kosov?, jetojn? n?p?r zona rurale, dhe jetojn? me m? pak se 1,72 euro, respektivisht 1,20 euro n? dit?.
Qeveria ka vullnet q? ta zgjeroj? shtrirjen e sh?rbimeve t? internetit broadband n?p?r zonat rurale p?r ta kap?rcyer hendekun e zhvillimit rural-urban dhe p?r ta nxitur rritjen ekonomike. Interneti mund t? lidh? m? shum? njer?z me mund?sit? ekonomike dhe sociale. K?rkohet p?rkrahja publike p?r t’i lidhur ata njer?z q? m? s? shumti rrezikojn? t? mbeten prapa n? ekonomin? digjitale: t? varf?rit, grat? dhe banor?t rural?.
"Infrastruktura e internetit broadband do t’u mund?soj? zonave rurale t? zhvillohen dhe t? jen? m? t? integruara n? vendin ton?", thot? Ministri i Zhvillimit Ekonomik t? Kosov?s, Blerand Stavileci. "Ajo do ta trasoj? edhe rrug?n p?r aft?si t? p?rmir?suara, p?r rritje t? eksportit t? sh?rbimeve n? sektorin e Teknologjis? s? Informacionit dhe Komunikimit dhe p?r biznes m? t? digjitalizuar," shpjegon ai.
P?rpjekjet e Kosov?s p?r ta p?rmir?suar mbulimin ekzistues rural me internet broadband po ndihmohen nga Banka Bot?rore, e cila po punon me Qeverin? p?r t? hartuar nj? program komb?tar p?r internetin broadband q? do t’i adresoj? mang?sit? infrastrukturore nd?rmjet zonave urbane dhe rurale. Mb?shtetja p?rfshin edhe organizimin e shk?mbimeve efektive t? infrastruktur?s n? t? gjith? sektor?t e energjis? e t? telekomunikacionit, duke krijuar potencialisht qasje m? t? shpejt? n? internetin broadband n?p?r zonat rurale me nj? kosto m? t? ul?t.
Banka Bot?rore mb?shtet edhe iniciativat e Qeveris? s? Kosov?s p?r ta shtuar p?rdorimin e internetit dhe p?r ta promovuar nj? ekonomi konkurruese e t? gjelb?r. Aktualisht, p?rkrahja p?rfshin nj? pilot p?r t? ky?ur m? shum? gra n? ekonomin? digjitale n?p?rmjet nj? projekti pilot t? quajtur "Pun?t e gjelbra". Kjo do t’i pajis? 100 gra t? papuna n?p?r zonat rurale me aft?si teknike dhe kompjuterike p?r t’i lidhur ato me mund?sit? globale t? pun?s n? internet . Kjo do t? ndihmoj? p?r ta luftuar papun?sin? n? Kosov? ,q? ?sht? nj?ra nga shkall?t m? t? larta t? papun?sis? n? Europ?, aktualisht 35.3 p?r qind, dhe sidomos e lart? te grat?.
"Interneti hap dyert p?r te informacioni, puna, dhe qasja e shtuar n? sh?rbimet publike t? t? gjitha llojeve", thot? Menaxheri i Bank?s Bot?rore n? Kosov? Jan-Peter Olters. "Me zbatimin e investimeve broadband n? zonat rurale, t? cilat jan? ve?an?risht t? goditura nga papun?sia dhe amullia ekonomike, duhet t? ndihmohet p?rmir?simi i produktivitetit t? aktiviteteve ekzistuese, p?r shembull n? bujq?si, dhe t’u mund?sohet banor?ve, ve?mas grave, q? t? zhvillojn? mund?si t? reja ekonomike," shton ai.
Me k?so mund?sish nga ekonomia digjitale do t? p?rfitojn? edhe t? tjer? si P?r?uku. Bizneset e tyre – aktualisht t? kufizuara n? tregjet lokale – do t? zgjeroheshin dhe do t? dep?rtonin n? mbar? Kosov?n e m? gjer?. N? fund t? fundit, shpresa ?sht? se me avantazhet e mund?suara me internet broadband n?p?r zonat rurale do t? p?rfitonte i gjith? vendi.
