欧美日b大片

Nd?rsa ka nisur 2015, shum? politik?b?r?s n? bot? po e drejtojn? v?mendjen nga viti i kaluar – duke marr? parasysh tendencat ekonomike, sociale dhe politike q? paten ndikimet m? t? r?nd?sishme mbi rritjen ekonomike n? vendet e tyre dhe rajonet p?rkat?se. N? pjes?n m? t? madhe t? Europ?s Juglindore, pamja ?sht? . Megjith?se pritet rritje ekonomike e kufizuar n? disa nga gjasht? q? p?rb?jn? rajonin e Europ?s Juglindore, stanjacioni dhe tkurrja n? t? tjerat e kan? frenuar rajonin n? p?rgjith?si – me rritjen ekonomike q? p?r 2014 pritet t? jet? vet? vet?m 0.2 % dhe parashikimin p?r vet?m 1.3% p?r 2015, sipas Raportit m? t? fundit t? Rregullt Ekonomik p?r Europ?n Juglindore.  

Nd?rsa Shqip?ria dhe Ish Republika Jugosllave e Maqedonis? u rrit?n m? shpejt n? 2014 sesa n? 2013, rritja ekonomike n? Kosov? dhe Malin e Zi ishte m? pak nga sa pritej – megjith?se ende pozitive. P?r m? tep?r stanjacioni n? Bosnj? dhe Hercegovin? dhe rritja ekonomike negative n? Serbi – ekonomit? m? t? m?dha n? rajon – t? kombinuara me nj?ra tjetr?n e kan? frenuar rajonin n? t?r?si. Nivelet vazhdimisht t? larta t? papun?sis?, nivelet t? ul?ta t? pjes?marrjes s? fuqis? pun?tore dhe krijim i ngadalt? i vendeve formale t? pun?s, t? gjitha k?to e frenuar rritjen ekonomike gjat? 2014. Nj? sektor publik i madh dhe joefikas vijon t? ndikoj? rritjen n? rajon dhe megjith?se ?sht? b?r? nj? far? progresi n? p?rmir?simin e  klim?s s? biznesit, ka ende shum? vend p?r p?rmir?sime. 

Nd?rsa shum? sfida strukturore si k?to vazhdojn? t? paraqesin pengesa p?r rritjen e q?ndrueshme n? rajon, nj? tjet?r, sfida m? pak e parashikueshme u shfaq gjat? 2014 - duke penguar n? m?nyr? t? konsiderueshme rritjen n? k?to vende dhe n? t? gjith? rajonin si t? t?r?: moti.

Kushtet ekstreme t? motit, p?rfshir? p?rmbytjet e jasht?zakonshme t? majit, pllakosen shumic?n e rajonit gjat? 2014 dhe ndikuan negativisht pothuaj ?do sektor t? ekonomis? n? rajon – nga bujq?sia, te energjia apo turizmi. 

“Moti ishte nj? faktor i r?nd?sish?m q? ndikoi n? rritjen ekonomike rajonale gjat? 2014,” thot?,” notes Gallina Vincelette, autorja kryesore e Raportit t? fundit t? Rregullt Ekonomik p?r Europ?n Juglindore, “p?rmbytjet dhe fatkeq?sit? e tjera natyrore nxorr?n n? pah c?nueshm?rin? dhe se sa i pap?rgatitur ishte rajoni ndaj ngjarjeve t? tilla.”

Rreshjet e jasht?zakonshme t? majit shkaktuan p?rmbytjet m? t? k?qija q? rajoni kishte pasur p?r m? shum? se 100 vjet. N? Bosnje dhe Herzegovin?, k?to p?rmbytje shkaktuan vdekjen e m? shum? se 20 vet?ve, zhvendosen 90,000 t? tjer? dhe rezultuan n? miliarda dollar? d?me n? t? gjith? rajonin. P?rmbytjet p?rllogariten t’i ken? kushtuar vendit 15% t? PBB-s? si humbje n? prodhim dhe d?me. N?  Serbi, d?mi total nga k?to p?rmbytje p?rllogaritet n? rreth 4.7%.  Pothuaj ?do segment i ekonomis? u ndikua negativisht nga k?to p?rmbytje.

Ndikimi i k?saj p?rmbytjeje u p?rforcua edhe nga kushtet m? t? hershme t? motit n? rajon, duke p?rkeq?suar efektin negativ q? ato pat?n n? rritjen ekonomike n? 2014. Nj? that?sir? n? ver?n e 2012 dhe nj? dim?r i ashp?r po n? at? vit  pengoi sektorin e bujq?sis?, pak?soi prodhimin e energjis? elektrike, frenoi turizmin dhe ngadal?soi nd?rtimin m? shum? se zakonisht n? rajon.  

Ndikimi i madh i k?tyre kushteve ekstreme mbi ekonomit? e rajonit, nxjerr n? pah c?nueshm?rin? e p?rgjithshme ekonomike t? k?tyre vendeve. Me k?t? klim?,  politik?b?r?sit n? k?to vende vijojn? t? eksplorojn? mund?sit? si ta shmangin at?, apo m? e pakta, si t? zbusin sa m? mir? efektet  e goditjeve t? tilla.

N? vijim t? p?rpjekjeve p?r t’iu p?rshtatur dhe p?r t? zbutur ndikimin – si? jan? mbrojtja nga p?rmbytjet dhe infrastruktura rezistente ndaj motit – raporti i fundit SEE RER, thekson gjithashtu r?nd?sin? e zgjerimit t? tregjeve t? sigurimeve n? vendet e rajonit p?r t? mbrojtur m? mir? nga fatkeq?sit? natyrore pronar?t e sht?pive dhe bizneseve  - ve?an?risht n? sektorin e bujq?sis?. Duke qen? se familjet m? t? varf?ra ka m? shum? gjasa t? punojn? n? bujq?si dhe t? jetojn? n? zonat rurale, nevoja p?r mekanizma p?r t’i fuqizuar kund?r goditjeve t? shkaktuara  nga p?rmbytjeve, that?sirave dhe val?ve t? t? nxehtit ?sht? edhe m? e ngutshme. 

Megjith?se 40% e njer?zve n? Shqip?ri dhe 20% n? Bosnje dhe Hercegovin? dhe Serbi, punojn? n? bujq?si, normat e sigurimit p?r planin e mbrojtjes ndaj motit dhe fatkeq?sive t? t? tjera natyrore mes k?tyre njer?zve jan? n? nivel jasht?zakonisht t? ul?t. N? Ish Republik?n Jugosllave t? Maqedonis?, vet?m 4% e fermer?ve sigurojn? t? korrat e tyre kundrejt rreziqeve t? motit. N? Kosov?, kompanit? e sigurimit p?rfaq?sojn? vet?m 3% t? aseteve totale t? sistemit financiar, nd?rsa n? Bosnj? dhe Hercegovin? ato p?rfaq?sojn? vet?m 5% t? totalit.

Me rritjen ekonomike t? parashikuar n? rreth 3% n? Shqip?ri, Kosov?, Ish Republik? Jugosllave t? Maqedonis? dhe Malin e Zi n? 2015, viti q? vjen mund ta shoh? rajonin e Europ?s Juglindore t? dal? ngadal? nga stanjacioni. N? vijim t? zgjidhjes s? problemeve t? vazhdueshme t? papun?sis? s? lart?, krijimin e ngadalt? t? vendeve t? pun?s dhe nxitjen e produktivitetit t? firmave vendase, politik?b?r?sit duhet ta ken? v?mendjen te k?rcenimet e paparashikuara – si? jan? p?rmbytjet, that?sirat dhe fatkeq?sit? e tjera natyrore. Plot?simi i nismave p?r zbutjen dhe p?rshtatshm?rin? n? k?to gjasht? vende si p?r shembull sigurimi – sidomos i atyre m? t? c?nueshm?ve n? rajon – mund t? ndihmoj? shum? n? parandalimin e fatkeq?sis? s? radh?s. K?to mekanizma mund gjithashtu t? ndihmojn? jasht?zakonisht p?rpjekjet p?r rim?k?mbje n? rast se dhe kur t? ndodh? nj? tjet?r goditje e motit.