?wiatowy wzrost mo?e spowolni? w 2023 do 1,7% z 3% oczekiwanych sze?? miesi?cy temu
WASZYNGTON, 10 stycznia 2023 r. ¨C ?wiatowa gospodarka silnie spowalnia z powodu podwy?szonej inflacji, wy?szych st¨®p procentowych, mniejszych inwestycji, a tak?e gospodarczych skutk¨®w napa?ci Rosji na Ukrain?, tak wynika z najnowszego raportu Banku ?wiatowego na temat ?wiatowych perspektyw gospodarczych (ang. Global Economic Prospects).
W obliczu niestabilnej sytuacji gospodarczej wystarczy jeden czynnik, jak cho?by wy?sza od oczekiwa¨½ inflacja, gwa?towne podwy?ki st¨®p procentowych w celu jej ograniczenia, powr¨®t pandemii COVID-19 czy eskalacja napi?? geopolitycznych, aby ?wiatowa gospodarka popad?a w recesj?. By?by to pierwszy od ponad 80 lat przypadek dw¨®ch globalnych recesji w ci?gu dekady.
Bank ?wiatowy przewiduje, ?e tempo wzrostu ?wiatowej gospodarki wyniesie 1,7 proc. w 2023 r. i 2,7 proc. w 2024 r. Gwa?towne spowolnienie wzrostu dotknie wi?kszo?? kraj¨®w ¨C prognozy na 2023 r. zosta?y skorygowane w d¨®? dla 95 proc. kraj¨®w rozwini?tych i niemal 70 proc. rynk¨®w wschodz?cych i kraj¨®w rozwijaj?cych si?.
Przez najbli?sze dwa lata wzrost dochodu na mieszka¨½ca w krajach nale??cych do grupy gospodarek wschodz?cych i rozwijaj?cych si? ma wynie?? ?rednio 2,8 proc., czyli a? o jeden punkt procentowy mniej ni? ?rednia z lat 2010-2019. Prognozuje si?, ?e w Afryce Subsaharyjskiej, gdzie mieszka ok. 60 proc. ludno?ci ?wiata ?yj?cej w skrajnym ub¨®stwie, wzrost dochodu na mieszka¨½ca w latach 2023-24 wyniesie zaledwie 1,2 proc., co zamiast spadku wska?nik¨®w ub¨®stwa mo?e oznacza? ich wzrost.
?Kryzys polityki rozwoju pog??bia si? wraz z pogarszaniem si? perspektyw globalnego wzrostu gospodarczego¡± ¨C m¨®wi David Malpass, prezes Grupy Banku ?wiatowego.
?Kraje rozwijaj?ce si? mo?e czeka? wiele lat powolnego wzrostu z powodu wysokiego zad?u?enia i niskiego poziomu inwestycji, poniewa? kapita? trafia przede wszystkim do gospodarek rozwini?tych, kt¨®re r¨®wnie? borykaj? si? z wyj?tkowo wysokim poziomem zad?u?enia publicznego oraz rosn?cymi stopami procentowymi. Powolny wzrost i s?abe inwestycje prywatne b?d? pot?gowa? ju? i tak katastrofalne trendy w dziedzinie o?wiaty, zdrowia, ub¨®stwa i infrastruktury, nie wspominaj?c o coraz wi?kszych napi?ciach klimatycznych¡± ¨C dodaje David Malpass.
Wed?ug prognoz, tempo wzrostu gospodarczego w krajach wysoko rozwini?tych obni?y si? z 2,5 proc. w 2022 r. do 0,5 proc. w 2023 r. W ostatnim dwudziestoleciu spowolnienie gospodarcze na tak? skal? bywa?o wst?pem do ?wiatowej recesji. W 2023 r. w Stanach Zjednoczonych wzrost mo?e zwolni? do 0,5 proc., co nie tylko oznacza korekt? wcze?niejszych przewidywa¨½ o 1,9 punktu procentowego w d¨®?, ale stanowi najni?szy wynik od 1970 r., nie uwzgl?dniaj?c okres¨®w z oficjalnie og?oszon? recesj?. Ponadto, w 2023 r. prognozuje si? zerowy wzrost gospodarczy w krajach strefy euro, co r¨®wnie? oznacza korekt? w d¨®? o 1,9 punktu procentowego. W Chinach wzrost w 2023 r. ma wynie?? 4,3 proc., czyli 0,9 punktu procentowego mniej ni? prognozowano wcze?niej.
Nie uwzgl?dniaj?c Chin, tempo wzrostu w gospodarkach wschodz?cych i rozwijaj?cych si? ma wyhamowa? z 3,8 proc. w 2022 r. do 2,7 proc. w 2023 r. na skutek znacznie s?abszego popytu zewn?trznego oraz czynnik¨®w takich jak: wysoki poziom inflacji, deprecjacja walut, zaostrzone warunki finansowania i rozmaite trudno?ci wewn?trzne.
Prognozuje si?, ?e pod koniec 2024 r. warto?? PKB gospodarek wschodz?cych i rozwijaj?cych si? b?dzie o ok. 6 proc. ni?sza od wska?nika przewidywanego przed wybuchem pandemii. Cho? inflacja na ?wiecie mo?e nieco spowolni?, to i tak utrzyma si? na poziomach powy?ej warto?ci sprzed pandemii.
W raporcie Bank ?wiatowy przedstawi? pierwsz? kompleksow? ocen? ?rednioterminowych perspektyw wzrostu inwestycji dla gospodarek wschodz?cych i rozwijaj?cych si?. W latach 2022-2024 wska?niki inwestycji brutto w tych krajach powinny wzrosn?? ?rednio o ok. 3,5 proc., czyli dwa razy mniej ni? notowano przez wi?ksz? cz??? dw¨®ch ostatnich dekad. Raport zawiera r¨®wnie? propozycje rozwi?za¨½ stymuluj?cych wzrost inwestycji.
?Niski poziom inwestycji to powa?ny problem, poniewa? towarzyszy mu niska wydajno?? i wymiana handlowa, a tak?e poniewa? os?abia og¨®lne perspektywy gospodarcze. Bez silnego i trwa?ego wzrostu inwestycji nie ma szans na znacz?ce post?py w realizacji szerszych cel¨®w rozwojowych i klimatycznych¡± ¨C m¨®wi Ayhan Kose, dyrektor zespo?u odpowiedzialnego za raport Global Economic Prospects w Banku ?wiatowym.
?Polityka inwestycyjna musi by? oczywi?cie dostosowana do specyfiki danego kraju, ale fundamentem zawsze b?dzie stworzenie solidnych ram dla polityki fiskalnej i monetarnej, na bazie kt¨®rych mo?na wdra?a? kompleksowe reformy na rzecz poprawy klimatu inwestycyjnego¡± ¨C dodaje Ayhan Kose.
Autorzy raportu szczeg¨®ln? uwag? po?wi?caj? problemom tzw. ma?ych kraj¨®w (do 1,5 mln ludno?ci), kt¨®rych jest na ?wiecie 37, i kt¨®re w por¨®wnaniu do innych pa¨½stw mocniej odczu?y recesj? wywo?an? COVID-19 i znacznie wolniej z niej wychodz?, mi?dzy innymi z powodu d?ugotrwa?ych zak?¨®ce¨½ w turystyce. W 2020 r. gospodarki tych kraj¨®w skurczy?y si? o ponad 11 proc., czyli a? siedem razy bardziej ni? inne gospodarki wschodz?ce i rozwijaj?ce si?. W raporcie stwierdzono, ?e ma?e kraje cz?sto padaj? ofiar? katastrof naturalnych powoduj?cych straty o ?redniej warto?ci ok. 5 proc. PKB rocznie, co utrudnia rozw¨®j.
Chc?c poprawi? d?ugoterminowe perspektywy wzrostu gospodarczego ma?ych kraj¨®w kieruj?cy nimi przyw¨®dcy powinni przede wszystkim wzmocni? odporno?? na zmiany klimatyczne oraz zadba? o skuteczn? dywersyfikacj? gospodarcz? i sprawn? administracj? rz?dow?. Autorzy raportu apeluj? do ?wiata o wsparcie dla ma?ych kraj¨®w w formie dalszej pomocy mi?dzyrz?dowej na dzia?ania dostosowawcze w obliczu zmian klimatu i na stabilizacj? zad?u?enia.
Raport dost?pny do ?ci?gni?cia na stronie: www.worldbank.org/gep
